Mensen met ernstige psychische problematiek zijn niet per se ongeschikt om te werken, zoals hun begeleiders, zorgverleners en uitkeringsinstanties lang dachten. Roël is een vlieger bij Defensie die met z’n team werd onderscheiden met het Vliegerkruis voor hun bijzondere actie op missie in Afghanistan. Door een ongeval raakte hij lange tijd uit de roulatie en depressief. ‘Ik gleed steeds verder weg en vond dat het leven geen zin meer had,’ zegt hij in magazine Qracht 500 over psychische problematiek en werk dat begin 2018 verscheen. ‘Ik was bang m’n baan kwijt te raken.’ Maar Defensie stelde hem in de gelegenheid te herstellen en terug te keren en na een jaar begon Roël met re-integreren. Hij en z’n leidinggevenden neemt zich in acht in drukke tijden maar doet weer gewoon z’n werk. Marrig kreeg tijdens haar studie ernstige psychische klachten, gebruikte veel verdovende middelen, zwierf en deed verschillende suïcidepogingen. Mensen van de Eerste Hulp die aardig deden in plaats van haar terecht te wijzen, zetten een ommekeer in. Marrig liet zich helpen, herstelde en heeft nu al weer twaalf jaar een vaste baan als ervaringswerker. ‘Ik ben uitbehandeld en woon op een schip, mét een hypotheek.’
In eenmalig magazine Qracht 500 doen honderd mensen met psychische problematiek uit het hele land hun verhaal over werk/loosheid, bejegening, vooroordelen en uitsluiting. Werkgevers, jobcoaches en UWV erageren op de vraag hoe we de afstand tussen aandoening en arbeidsmarkt kleiner kunnen maken. Psychische problematiek kan iedereen overkomen.
‘Mensen die ziek uitvielen tijdens hun opleiding, in een baan of met een bedrijf willen na herstel graag weer aan de slag, eventueel met de nodige aanpassingen om uitval door te hoge werkdruk te voorkomen,’ schrijft Annemiek Onstenk, maker van Qracht 500. ‘Zonder werk, betaald of onbetaald, hebben zij het gevoel weinig of niets waard te zijn. De geïnterviewden zoeken een passende maatschappij, waarin kwetsbaarheid normaler is.
Magazine Qracht 500 verscheen begin 2018 en bevat, behalve honderd portretten van mensen die psychisch lijden en/of een verleden in de psychiatrie, columns, achtergrondartikelen, cartoons en interviews. Het is te bestellen bij de boekhandel, ISBN 9789078761631, op www.qracht500.nl of op www.tobivroegh.nl.
Qracht 500 begon in 2013 als multimediaal project over armoede in Nederland. De site ging in september 2013 de lucht in, eenmalig magazine Qracht 500 over armoede verscheen in februari 2014, gevolgd door media-optredens, qrachtmeetings en andere qrachtiviteiten. Begin 2018 verscheen een nieuwe Qracht 500, eveneens eenmalig en nu over psychische problematiek en werk.
Ongeveer vier op de tien Nederlanders krijgen tijdens hun leven te maken met psychische problematiek. Jonge mensen stranden tijdens hun opleiding met aandoeningen als PTSS of psychosen, de arbeidsdeelname van volwassenen met een psychische beperking blijft laag. Tot voor kort verklaarden uitkeringsinstanties en gemeenten hen automatisch tot arbeidsongeschikt, waardoor mensen langdurig langs de kant staan, soms zelfs tientallen jaren. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling berekende dat psychische problematiek de Nederlandse samenleving jaarlijks 20 miljard kost aan zorg, ziekteverzuim, productieverlies en arbeidsongeschiktheid. Wie willen en vinden mensen met psychische problematiek zelf, wat kunnen zij wél?
In Qracht 500 delen honderd mensen met aandoeningen en klachten als PTSS, depressie, autisme en schizofrenie uit heel Nederland hun ervaringen met werk, bejegening en vooroordelen en hun wensen om mee te doen. Mensen uit Emmen, Middelburg, Nijmegen, Weert, Rotterdam, Deventer, Venlo, Amsterdam, Alkmaar en meer. Psychische problematiek kan iedereen overkomen. De meesten krijgen in Qracht 500 een stem én gezicht. Sommigen blijven liever anoniem omdat zij, bij openheid, vrezen op een zijspoor te belanden of zelfs hun werk te verliezen. Geportretteerden in Qracht 500 proberen, zonder daar op te zijn geselecteerd, vrijwel zonder uitzondering van hun klacht een kracht te maken. ‘Ik zet me voor 200% in voor m’n werk, maar kan dat alleen een beperkt aantal uur per week.’ ‘M’n aandoening is tegelijk mijn kwaliteit’, zegt iemand met een bipolaire stoornis omdat zij energie heeft voor twee. De geïnterviewden doen een appèl op werkgevers en politiek de maatschappij passend te maken, zodat ook zij mee kunnen doen.
Verder reageren werkgevers, UWV, jobcoaches, een gemeente en een wetenschapper in Qracht 500 op de vraag hoe we de afstand tussen psychische problematiek en werk, zorg en arbeid kleiner kunnen maken. De vrees voor en ervaring met uitsluiting schuurt immers met het Sociaal Akkoord 2013 waarin overheid, werkgevers en vakbonden afspraken om juist 125.000 extra banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking.
De nieuwe Qracht 500 is sinds begin 2018 te bestellen bij de boekhandel ISBN 0 789078 761631, via de homepage van deze site (formulier linksonder), op www.tobivroegh.nl en www.bol.com en kost €7. Bij verzending komt daar porto bovenop. Qracht 500 is o.a. bedoeld voor beslissers, uitvoeringsinstanties en organisaties voor arbeid, re-integratie, zorg en welzijn van Nederland. Er was een feestelijke presentatie op Blue Monday 2018, een aanbieding en ontmoeting met de staatssecretaris van SZW, Tamara van Ark, qrachtmeetings en meer.
Qracht 500 heeft over bijval, sympathie, samenwerking en steun van veel mensen, organisaties en media niet te klagen. Voor de financiering van het door Tobi Vroegh uitgegeven magazine boorde maker Annemiek Onstenk en De Regenboog Groep, adoptiemoederorganisatie van Tobi Vroegh, verschillende bronnen aan.
Participatie takes two.