Er is weinig dat mij sneller op de kast krijgt dan verkleinwoorden voor vrouwen. Een volwassen vrouw aanduiden als ‘vrouwtje’ of ‘meisje’. Je zus een ‘zusje’ noemen of je collega ‘collegaatje’, terwijl ze de 50 of 60 gepasseerd blijken te zijn. Een man (of moet ik zeggen mannetje?) heeft het op tv over zijn ‘zusje’ die met haar zoon in x woont. Alsof de moeder jonger is dan haar kind. Máxima was lang in het nieuws als ‘burgermeisje’, maar 31 jaar toen ze haar prins trouwde. Inbrekers, roekeloze autobestuurders en zogenoemde relschoppers van 18, 19 zijn ‘mannen’ in de krant, Kris (21) en Lisanne (22) ‘meisjes’ of zelfs ‘jonge meisjes’. Vrouwen wordt hun leven lang gevraagd naar hun ‘meisjes-’ in plaats van naar hun eigen naam. Et cetera, et cetera.
Er zijn veel erger zaken aan de orde van de dag, natuurlijk. Toch erger ik me iedere keer weer. Omdat taal en taalgebruik voor meer staan dan expressie en verbeelding. Verkleutering van vrouwen maakt hen kleiner dan ze zijn; het laagje tussen verkleinen en kleineren is dun en kleiner – vast vertederend en liefdevol bedoeld – is al snel ook minder. Minder van de wereld, minder zelfstandig, minder serieus te nemen en minder daadkrachtig. Terwijl meiden over het algemeen eerder op eigen benen (kunnen) staan dan jongens. Verkleinwoordjes drukken ook ten onrechte de beschermwaardigheid van vrouwen uit. Vrouwen wórden immers niet beschermd. Niet tegen oorlog, verkrachting, misbruik, eerwraak en mishandeling en niet tegen onderbetaling en uitbuiting. Zijn de verkleinwoorden voor vrouwen dan het communicerende vat van het grote (sterke, belangrijke, etc.) van mannen? De man en het meisje, Belle en het beest. Als een vrouw hoger is opgeleid en/of meer verdiend dan haar man/vriend, kan dat taalkundig worden ‘rechtgezet’ door haar voor te stellen als onschuldiger en weerlozer dan hij.
Complicerende factor is dat vrouwen zelf graag jong en strak blijven, zoals bijvoorbeeld Saskia Noort onlangs in Zomergasten stelde. Scheren vrouwen daarom hun schaamhaar af, om zo veel mogelijk een kinderlichaam te hebben? Ander voorbeeld: Flow Magazine dat ik niet lang geleden in handen kreeg. Kleurtjes, vlindertjes en bijtjes voor ‘grote meisjes’, zo leek het. Maar nee. Flow is een blad voor volwassen en goed opgeleide vrouwen over mindfulness, opgezet door ‘Astrid’ en ‘Irene’, zo meldt de website, uitgegeven door Sanoma. Het verschijnt acht keer per jaar, heeft 70.000 abonnees en een Engelse editie. Flow staat vol lieve kinderboek tekeningetjes, zoals hertjes en ijsjes, bevat pagina’s met ‘lijstjes’ voor je beste vrienden, zoals vroeger in het poesiealbum en, op middelbare schoolleeftijd, het vriendenboekje en in vakantietijd kun je op lege pagina’s je belevenissen ‘opplakken’.
Flow lijkt een vorm van demanciperen, die dient om als gestudeerde vrouw aantrekkelijk te blijven op de relatiemarkt. Het is retro, knippen en plakken als kleine kinderen om een schattigheidsdegree te halen. Ik gun ieder zijn of haar expressie, maar met mijn actiegroep tegen de verkleutering van vrouwen wordt het niets zo. Meisjes, moet dit? Verman je!
Flow busje op zomertoer in Noord-Holland