‘Een ondernemer met autisme levert. Altijd.’ Onlangs verscheen een boek over ondernemen met autisme.
Oplossingen bedenken kunnen mensen met autisme als de besten. Dat komt door hun ‘uitvindersbrein’, schrijft Marijn Bon in het onlangs verschenen boek Ondernemen(d) met autisme. Zo moet zelfstandig metaalbewerker Ronald van Akkeren zich goed en langdurig concentreren. Zijn werk vergt ruimtelijk inzicht, kennis van machines en secuur werken. ‘Anders passen de verbindingsstukken niet.’ Sinds zijn 55ste weet hij dat hij autistisch is. Toen pas begreep hij wat er misging in de vaste baan die hij vroeger had. Lunchpauzes waren ‘lastig’ vanwege de koetjes-en-kalfjes-gesprekken die daar werden gevoerd. Dat kon hij niet. Een eigen bedrijf past beter bij hem. Opdrachtgevers geven precies aan wat ze wanneer geleverd willen hebben. ‘Dan is het doel duidelijk.’
Ook Marijn Bon (37) kreeg de diagnose autisme pas als volwassene. Vanwege een depressie kon ze een tijd niet werken en ontstond een ‘gat’ in haar cv. Vervolgens lukte het lang niet aan een baan te komen. Uitkerings- en hulpinstanties hadden het vooral over werk dat ze níet zou kunnen. Een ondernemerstraining deed haar inzien dat je als ondernemer zelf het heft in handen kunt nemen en minder afhankelijk bent van anderen. Maar ben je ook met autisme geschikt voor het zelfstandig ondernemerschap, vroeg zij zich af. Er zijn veel organisaties en publicaties over autisme maar een boek over ondernemen met autisme ontbrak nog. Marijn Bon ging op onderzoek uit en besloot dat boek zelf te schrijven.
In Ondernemen(d) met autisme komen twaalf ondernemers aan het woord. De interviews bevatten vele aspecten van de combinatie autisme en ondernemen, in uiteenlopende branches. Van het goed plannen van werkzaamheden tot ongeschreven regels in het sociaal werkverkeer, van financiële onzekerheid tot eigen baas zijn.
Kwaliteiten en beperkingen
Een belangrijke voorwaarde voor succesvol ondernemerschap is zelfkennis. Marijn Bon: ‘Autisme brengt naast kwaliteiten ook beperkingen met zich mee. Heb je moeite met prikkels, dan kun je een lawaaiige omgeving beter vermijden.’ Tips als het volgen van een ondernemerstraining, het doen van marktonderzoek, het hebben van een website en zorgen voor vakkennis, gelden voor alle startende ondernemers. Specifiek voor ondernemers met autisme is de valkuil hard en lang doorwerken zonder pauze of vakantie te nemen omdat het werk de benodigde dagelijks structuur biedt. ‘Een van de geïnterviewden is blij ondernemer te zijn omdat ze dan in het weekend mag doorwerken,’ aldus Marijn Bon. Daarom is één van de tips rustmomenten inbouwen. Neem bijvoorbeeld een ‘activity tracker’, adviseert zij. Ook het liever mailen of Appen dan bellen kan een beperking zijn van of voor ondernemers met autisme. Aan de andere kant zijn sociale media een uitkomst omdat zij er uitstekend kunnen netwerken. Over ‘uit de kast’ komen met je autisme of niet, schrijft Bon ‘het kan, maar is niet verplicht’.
De ondernemersverhalen en praktische tips voor succesvol ondernemen die ze presenteert, laten zien dat autisme en zelfstandig ondernemerschap prima samen kunnen gaan. ‘Mensen creëren hun eigen baan. Als ondernemer kunnen zij meer zichzelf zijn dan in een reguliere baan.’
Do’s and don’ts
Positief schrijven over ondernemen met autisme is niet hetzelfde als beweren dat autisme mensen tot ‘fantastische ondernemers’ maakt. Maar het omgekeerde, stellen dat autisme altijd en alleen een beperking is, klopt ook niet. Voor een aantal geïnterviewden in Ondernemen(d) met autisme zit de waarheid ertussenin. Als een eigen bedrijf te belastend is, bijvoorbeeld omdat mensen vaak migraine hebben, dan is ondernemerschap met behoud van een (deel)uitkering een alternatief.
De twaalf gesprekken leveren een breed en genuanceerd beeld op van do’s en don’ts van zelfstandigen met een aandoening in het autisme spectrum. En bewijzen voor de stelling dat kwetsbaarheid vaak genoeg een kracht kan zijn.
Ondernemen(d) met autisme. Inspirerende ondernemersverhalen met praktische tips voor een succesvol bestaan als zelfstandige, Marijn Bon, Uitgeverij SWP, Amsterdam, 2018 ISBN 978 90 8850 872 1