Met de l in de maand schrijven media opnieuw over de schade die schoolsluiting aanricht bij leerlingen. Vooral in het voortgezet onderwijs haken kinderen af. Zij zitten niet lekker in hun vel en zijn moeilijk te motiveren voor school. Ook lopen zij fikse achterstand op. Omdat niet ieder gezin thuisonderwijs kan geven, versterkt de pandemie de kansenongelijkheid tussen kinderen. Eén perspectief ontbreekt in de berichtgeving: ook mentoren kunnen, indien nodig, leerlingen extra aandacht geven. Scholen hoeven dat niet alleen te doen.
Het onderwijsministerie stelde in 2020 5,8 miljard beschikbaar voor het wegwerken van corona-achterstanden in het primair en voortgezet onderwijs. Door de werkdruk en het lerarentekort kost het scholen grote moeite al dat extra geld te besteden. De bijlesindustrie en huiswerkklassen kregen extra wind in de zeilen. Mentoren, als vrijwilliger verbonden aan mentorprojecten, werken eveneens aan het verminderen van leerachterstanden en zijn ook beschikbaar voor kinderen uit gezinnen met een kleine beurs. Zij geven hen thuis een-op-een-begeleiding, bijvoorbeeld omdat hun ouders de Nederlandse taal onvoldoende spreken en hen niet kunnen helpen met school.
Een mentorproject als School’s cool koppelt jaarlijks rond 1200 mentoren in het hele land aan leerlingen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Élk kind heeft recht op goed onderwijs in de aanloop naar een latere loopbaan en op succesvol meedoen in de samenleving, zo is de overtuiging van het mentorproject.
School’s cool
Mentoren van School’s cool helpen leerlingen tussen 10-18 jaar wekelijks met wat maar nodig is. Allereerst ondersteunen zij de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen, ook om hun zelfvertrouwen te vergroten. Van daaruit kan worden gewerkt aan de motivatie voor school en aan het verminderen van een eventuele cognitieve achterstand. Ook gaan mentoren er met kinderen op uit als zij van huis uit niet gewend zijn uitstapjes te maken. Hun inzet heeft positieve gevolgen voor het welbevinden van de leerlingen, hun plezier in onderwijs, concentratie, omgang met andere kinderen, mondigheid en zelfstandigheid.
Om de kwaliteit van mentoraten te waarborgen zorgt School’s cool voor een goede match tussen mentoren en leerlingen en voor coaching van de vrijwilligers. Hoewel veel mentoren hoogopgeleid zijn en zelf afkomstig uit het onderwijs of de sociale sector, zijn zij immers geen professionals. Uit onderzoek blijkt een zorgvuldig opgebouwde relatie een belangrijke succesfactor voor een geslaagd mentoraat te zijn.
Mentorprojecten werken samen met scholen, die leerlingen aanmelden voor begeleiding door een mentor. Ook hulpverleners kunnen naar een mentorproject verwijzen. Omdat mentoren achter de voordeur komen, zien of ervaren zij als er meer aan de hand is dan kwetsbaarheid of achterstand. Door intervisie en professionaliseringsbijeenkomsten weten zij hoe te handelen in dergelijke situaties.
School’s cool formeerde in 2020 een denktank, met onderzoekers van verschillende Nederlandse universiteiten. De wetenschappers kijken vanuit hun expertise op het gebied van mentoring, onderwijs en opgroeien hoe aan school gerelateerde mentorprojecten kansen van kinderen verder kunnen helpen vergroten, achterstand van leerlingen voorkomen en bij kunnen dragen aan het welbevinden van leerlingen.
De inzet en persoonlijke aandacht van mentoren blijkt in de praktijk te voorkomen dat leerlingen stoppen met school of in latere jaren doubleren. Ervaringen in het land laten zien dat kinderen met een mentor soms instromen op een hoger niveau dan het basisschooladvies, minder ‘afstromen’ in het voortgezet onderwijs en een beter toekomstperspectief hebben. Of dat nu met succes afronden van de middelbare school is, een vervolg- of beroepsopleiding beginnen of een baan zoeken.
Een-op- een-begeleiding thuis betekent ook persoonlijk contact met ouders, iets dat scholen niet altijd hebben en kan leiden tot grotere ouderbetrokkenheid.
De vrijwilligers van mentorprojecten hebben hart voor de zaak. Ook tijdens de eerste lockdown en schoolsluiting lieten veel mentoren hun leerlingen niet in de steek. De beloning is geen geldelijk gewin maar een gelukkiger kind. Scholen, maak gebruik van de buitenschoolse mentoren en werk samen aan gelijke kansen voor ieder kind.