Bouwgrond uit de geboorde tunnels voor de Noord/Zuidlijn wordt gedumpt in de IJ-haven, tussen de Jan Schaeferbrug en de Verbindingsdam. Op deze wijze verondiept Amsterdam de IJ-haven , omdat er geen zeeschepen meer aanmeren. Een ondiepe haven is bovendien goedkoper in beheer dan een diepe.
Regelmatig is de werkschuit te zien die z’n lading grond loost. Voor een leek een fascinerend schouwspel, omdat de boot van onderen open gaat en gewoon blijft drijven. De meeste grond zakt onmiddellijk naar de diepte. Na afloop blijft alleen een drabbig, crèmekleurig spoor op het water achter. De wind drijft restschuim in een hoek bij de Verbindingsdam (foto).
Het storten zie ik als een soort landverhuizing. Ik mijmer over de grond – momenteel afkomstig uit De Pijp en Amsterdam-Zuid – die mogelijk ooit leeflaag was. Voordat ze de bouwgrond dumpen, wordt het boorsel (hoofdzakelijk zand) gezeefd. Stukjes mammoet of andere prehistorische dieren uit Zuid zullen niet in de IJ-haven belanden. Die zijn voor de archeologen. In mijn fantasie wordt Zeeburg echter toch stukjes ‘geschiedenis’ rijker. Maar komt er met de grond ook iets mee waar de bewoners minder blij mee zijn?
Voordat er Noord/Zuidlijngrond werd gestort, is de IJ-haven al verondiept met boorsel van de Piet Heintunnel. Destijds onderzocht de gemeente of het oppervlaktewater van de IJ-haven en het grondwater in de omgeving verontreinigd werden door de licht vervuilde Piet Heintunnelgrond. Toen dat niet of ‘niet significant’ bleek, is de verplichting van milieumonitoring vervallen. Het laatste onderzoek was in 2006. Noord/Zuidlijntunnelgrond is dus niet-gemonitord slib.
Nu er vanwege het warme weer dagelijks wordt gezwommen in de IJ-haven, informeerde ik bij het voorlichtingscentrum van de Noord/Zuidlijn of de naar beneden dwarrelende boorgrond kwaad kan voor duikende, proestende en onder water zwemmende kinderen. De mevrouw aan de lijn liet mij namens ‘het boorteam’ weten dat er ‘alleen schone grond’ wordt gestort en dat het lozen geschiedt onder toezicht van de Havendienst. We vertrouwen er maar op. Maar voor de zekerheid adviseer ik kinderen geen met historische grond-water verrijkt IJ-havenwater door te slikken.