Zich spelenderwijs ontwikkelen tot zelfstandige, sociaal vaardige en leergierige peuters: dat is het doel van Prey Skoro in Suriname.
Niet met taalachterstand aan de lagere school beginnen en geen opvoeding tot absolute gehoorzaamheid met een corrigerende tik. Dat is de bedoeling van de voorscholen die sinds 2009 in Suriname verrijzen. Yvonne Karels-Helslijnen remigreerde er vijf geleden met haar gezin voor naar Paramaribo. Haar missie: ‘dat mensen hier anders tegen kinderen gaan aankijken.’ Gemeente Amsterdam, Skanfonds en welzijnsorganisatie Combiwel participeren in het project.
Prey Skoro is een ontwikkelingsgerichte voorschool voor Surinaamse kinderen van 2,5 tot 4 jaar. Vijf dagen per week zitten zij tussen 8:00 en 12:00 uur in een klasje voor een kringgesprek, werken in groepjes, eten en drinken en spelen in hoeken. Er zijn vertelmuren, woordkaarten en thematafels om de kinderen met kennis te voeden en hun fantasie te prikkelen. Een kind mag een knijper zetten op de kaart aan de muur die het programmaonderdeel aangeeft. De leidsters zijn getraind de kinderen te stimuleren en nauwgezet te volgen in hun ontwikkeling. ‘Dat is bijzonder,’ legt Yvonne Karels-Helslijnen uit. ‘Zowel leidsters als kinderen en ouders zijn in Suriname gewend aan een meer directieve vorm van opvoeden en lesgeven. De volwassene zendt en het kind luistert en ontvangt. Prey Skoro zet aan tot meedoen. Leerkrachten zeggen weinig, het gaat om de taalontwikkeling van het kind.’
In het Surinaams onderwijs is Nederlands de voertaal. Veel kinderen spreken thuis echter vooral Sranantongo, Chinees, Hindoestaans of Javaans. Op de voorscholen leren zij Nederlands voordat zij naar de kleuterschool gaan. Prey Skoro bereikt ook de doelgroep van kinderen met een ontwikkelingsachterstand. Minimaal 60% van de kindplekken reserveert zij bovendien voor kinderen uit de sociaaleconomisch laagste klassen. De verplichte ouderbijdrage van €11 per maand lijkt geen drempel te zijn. Er zijn zelfs wachtlijsten. Yvonne Karels-Helslijnen: ‘Van de ruim 600 kinderen die sinds 2009 op de voorschool zaten, kregen 162 kinderen extra begeleiding en/of zorg. De leidsters leerden problemen te signaleren en oplossen en zo nodig verwijzen we door naar zorginstellingen.’
Niet alleen de kinderen worden gestimuleerd actief mee te doen, ook de ouders doen mee. ‘Ouderparticipatie is verplicht,’ aldus Karels-Helslijnen, ‘dat vergroot het succes van de in Suriname ontwikkelde methode BasicLearning4kids. Ouders oefenen thuis en praten met hun kinderen.’ Prey Skoro biedt ouders ook informatie over bijvoorbeeld gezonde voeding en belonen en straffen en, desgewenst, opvoedondersteuning. Leerkrachten krijgen regelmatig trainingen en bijscholing in het interactief werken met kinderen. Een coach ondersteunt hen daarbij. Na de voorschool gaat het kind er naar de kleuter- en lagere school in hetzelfde gebouw om een goede aansluiting (in vaktaal een ‘doorlopende leerlijn’) te garanderen.
Initiatiefnemers van Prey Skoro zijn Saga Interproject, met vestigingen in Suriname en Nederland, en de Nederlandse welzijnsorganisatie Combiwel. Het Surinaams ministerie van Onderwijs levert de leerkrachten, de partners Evangelische Broedergemeente en het Rooms Katholiek Bijzonder Onderwijs stellen lokalen ter beschikking.
Voor elke Prey Skoro voorschool is een startsubsidie nodig. Onder andere Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Amsterdam, het Skanfonds, de Nederlandse Ambassade en de Surinaamse oliemaatschappij leveren daarvoor bijdragen. Na een jaar kan elke locatie zichzelf bedruipen. Er zijn nu elf Prey Skoro voorscholen en; Saga Interproject hoopt uiteindelijk, met steun van de financiers, 24 voorscholen te realiseren. De meeste voorscholen zijn in Paramaribo, maar er zijn ook klasjes in de districten Coronie, Wanica, Para, en Saramacca.
De Hogeschool van Amsterdam doet onderzoek naar de effecten van het programma BasicLearning4Kids in Prey Skoro en de ervaringen van de ouders. Beide blijken zeer positief te zijn. Yvonne Karels-Helslijnen: ‘Prey Skoro-kinderen kunnen zich beter concentreren dan de controlegroep. Zij luisteren nauwkeuriger, hebben een grotere woordenschat en werken preciezer en in een hoger tempo, zo wijst het onderzoek uit. Ook de ouders zijn tevreden over de werkwijze van Prey Skoro. Zij zien groei in de ontwikkeling van hun kind, vooral op het gebied van spraak, waardoor zij thuis meer praten. Ook het werken met thema’s ervaren de ouders als prettig. Verder zijn alle ouders van mening dat Prey Skoro een goede opstap is naar de kleuterklas.’
