Proud is de naam van een nieuwe belangenvereniging van en voor ‘sekswerkers uit de erotische dienstverlening’ in Nederland, zoals de website vermeld. De oude belangenvereniging, de Rode Draad, ging enkele jaren geleden failliet. Proud vecht voor ‘meer rechten, betere werkomstandigheden en positievere beeldvorming rond sekswerk’ en wordt daarbij ondersteund door wetenschappers en (mensenrechten)activisten.
Dat Proud geen rekening kan openen bij de duurzame Triodosbank maakt duidelijk wat het huidige klimaat is rond prostitutie in Nederland. Triodosbank heeft als missie ‘dat iedereen gelijke rechten moet hebben en de vrijheid om persoonlijke ontwikkeling en economische belangen na te streven, en daarnaast zijn verantwoordelijkheid moet nemen voor de gevolgen van zijn handelen voor de maatschappij en het milieu.’ Dat geldt kennelijk niet voor sekswerkers.
Prostituees ontbreekt het aan gelijke rechten en mede daardoor is de kans op seksueel geweld, machtsmisbruik, vrijheidsberoving en andere gruwelijkheden in de prostitutie groot. Kernwaarden van Triodos zijn onder andere ‘de wet respecteren en naleven, in elk land waar we actief zijn’ en ‘mensenrechten respecteren in verschillende samenlevingen en culturen.’ Dat sekswerkers meestal zijn uitgesloten van die rechten en de wetgever (volwassen) prostitutie in Nederland toestaat, telt niet? Die rechteloosheid (wel belasting betalen, maar geen krediet kunnen krijgen of bedrijfsruimte huren bijvoorbeeld) is juist de reden dat er belangenverenigingen zijn, net als voor werkenden in andere branches. Triodos geeft als reden dat Proud ‘geen diensten verleent aan zakelijke relaties die zich met hun activiteiten in de sector pornografie begeven’. Let wel, het gaat Proud om vakbondsactiviteiten, zoals voorlichting over rechten en regelingen.
Mensenhandel, gedwongen prostitutie en sekswerkers die slachtoffer zijn van bendes/maffia; ze zijn volop in het nieuws. Tussen de 20-80% van de vrouwen zou het werk gedwongen doen, zelfs over de cijfers lopen schattingen en meningen uiteen. Overheden, politie, justitie en hulpverlening slagen er niet in vrouwenhandel en gedwongen prostitutie met bestaande wetten tegen misstanden en geweld substantieel tegen te gaan, laat staan te voorkomen. Daarom bindt men de strijd aan met prostitutie als zodanig. Zo is de prostitutiezone in Utrecht gesloten, die in Amsterdam drastisch gekrompen, zonder dat er veilige werkplekken voor terugkwamen. In Alkmaar, Den Haag en Eindhoven deed de politie invallen in rosse buurten en nam alle prostituees mee voor verhoor, vrijwel zonder ‘vangst’ van criminelen.
Je zou denken dat (ex-)sekswerkers die het heft in eigen hand (willen) nemen en voor hun rechten opkomen, juist alle steun verdienen. Met de criminalisering van prostitutie, het framen van prostituees als louter slachtoffers, hen uitsluiten van rechten en het verachten en publiek vernederen van seksueel zelfbewuste vrouwen (‘kankerhoer’ op straat is geen compliment) zijn we terug bij af.
Als het de autoriteiten niet lukt van om gedwongen prostitutie en vrouwenhandel van bovenaf een halt toe te roepen, dan ga je toch niet de strijd voor gelijke rechten van onderop dwarsbomen? De vrouwen (en mannen) die hun arbeids- en leefomstandigheden willen verbeteren hebben steun nodig, net als de vrouwen die tegen haar wil in de prostitutie werken.