Met intensieve begeleiding en recreatieve activiteiten maken deze mensen de stap van uitkering naar betaalde baan.
SW-Journaal, 2020
In de stadsregio Parkstad Limburg kunnen bijstandsgerechtigden dertien weken stage lopen op een werkplek naar keuze met aansluitend minimaal zes maanden een baan. Het SprincPlank traineeship heet dit. ‘Waar nodig een helpende hand bieden, voorkomt uitval.’
Een project waarin mensen met een uitkering en werkgevers elkaar leren kennen op de werkplek, met perspectief op een baan. Dat is het SprincPlank traineeship (ofwel stage in goed Nederlands). Deze activiteit van werkgeversplatform Sprinc in Parkstad werd zeer recent bekroond met de Cedris Waarderingsprijs. Wat houdt dit project in? En hoe is het succes te verklaren?
Werkgevers inspireren
Eerst maar eens uitzoeken wat Sprinc doet. ‘Wij zijn een businessclub die werkgevers inspireert om maatschappelijk verantwoord te ondernemen,’ zegt zelfstandig ondernemer Roel Beugels, projectmanager bij Sprinc. Het MVO-platform organiseert bijeenkomsten, zoals onlangs over schuldenproblematiek, en onderhoudt relaties met de inmiddels bijna honderd bedrijven, organisaties en werkgevers die betalend partner zijn van Sprinc. ‘Werkgevers in de voormalige Limburgse mijnstreek waren tot voor kort moeilijk te porren voor detachering en uitplaatsing van medewerkers van voorheen de sociale werkvoorziening,’ zegt Beugels. ‘Met de Participatiewet werd de doelgroep in 2015 breder en wilden we niet alleen iets doen vóór de doelgroep, maar ook mét. Sprinc pakte het idee op en ontwikkelde het SprincPlank traineeship. Voor hun stage kunnen kandidaten kiezen uit verschillende werkgevers. Anders dan een proefplaatsing is ons traineeship niet alleen gericht op werk, maar ook op vaardigheden en veiligheid. Wij bieden intensieve begeleiding, samen met een docent van het ROC.’
Werkgeversservicepunt (WSP) Parkstad, waarbij zeven Parkstad-gemeenten zijn aangesloten, steunt het initiatief. De gemeenten leveren de kandidaten aan. En bedrijven zorgen intern voor begeleiding. WSP, gemeenten en bedrijven dragen samen de kosten voor de trajecten. Een traineeship kost ongeveer duizend euro, kosten die vooral samenhangen met het inhuren van de ROC-docent. Tegenover kosten staat een baan, (een tijdlang) geen uitkering meer en het feit dat je weer meedoet en meetelt – en dat is niet in geld uit te drukken.
Coachende rol is belangrijk
Rutger Ghijsen is als ‘jobcarver’ in dienst bij het WSP. De helft van zijn werktijd is hij coach voor SprincPlank-groepen. Ghijsen verzorgt samen met de docent van het ROC de wekelijkse training op woensdag. Hun coachende rol is belangrijk. ‘Ik ga op zoek naar werkplekken bij werkgevers,’ zegt hij. ‘De gemeente selecteert mogelijke kandidaten. Het traineeship heeft alleen kans van slagen als mensen gemotiveerd zijn om zich verder te ontwikkelen en voor een baan. Voordat we met de twaalf kandidaat-werknemers beginnen, testen we hun competenties, werknemersvaardigheden en interesses. Om passend werk te vinden, moeten we weten wat ze kunnen en willen. Én wat ze aankunnen, want veel deelnemers waren jarenlang inactief. En allemaal hebben ze een verhaal, want mensen maken veel mee aan ellende en tegenslag. Door de veiligheid in de groep voelen mensen zich vrij te vertellen over eventuele problemen op andere levensterreinen. Zo kwam ik erachter dat iemand geen geld had om met de bus naar de training te komen. In zo’n geval regel ik een ov-kaartje.’ Ook eenzaamheid blijkt een groot probleem. ‘In een van de SprincPlank-groepen hebben mensen elkaar ook privé gevonden, zij vierden bijvoorbeeld samen kerst. Dat is bijvangst, maar wel belangrijke bijvangst. Als je dergelijke problemen aanpakt, voorkom je uitval tijdens het traineeship of, later, als zij een baan hebben.’
Contract voor onbepaalde tijd
Van de twaalf deelnemers aan de eerste SprincPlank-groep hebben acht mensen inmiddels een baan, naar het zich laat aanzien ten minste voor een jaar. Een van hen is Fienie van Deijck (53) uit Landgraaf. Zij werkte eerder in een ziekenhuis en runde samen met haar man een transportbedrijf. Hij werd arbeidsongeschikt en vanwege schulden zat het echtpaar drie jaar in de schuldsanering. Inmiddels is Fienie gescheiden. Ze kreeg enkele jaren een bijstandsuitkering, waarvoor ze als tegenprestatie drie jaar de koffie verzorgde bij de gemeente Landgraaf. Eind 2018 was ze weer toe aan een reguliere baan.
In 2019 kon Van Deijck met hulp van haar klantmanager als een van de eersten meedoen aan het SprincPlank traineeship. ‘Ik had al vaker deelgenomen aan re-integratietrajecten,’ vertelt ze, ‘ maar die leverden steeds geen baan op. Dus was ik best sceptisch. Gelukkig was er een werkplek in de zorg waar ik vier dagen per week stage kon lopen. Op onze wekelijkse SprincPlank-trainingsdag leerde ik werknemersvaardigheden en kon ik werkervaringen uitwisselen. Soms deden we een leuke activiteit, zoals lasergamen.’
Dit traineeship pakte goed uit voor Fienie van Deijck. ‘Ik kreeg ondersteuning waar nodig, bijvoorbeeld bij het schrijven van een sollicitatiebrief. SprincPlank beloofde dat ik na afloop een baan zou krijgen met een contract voor minimaal een half jaar. Maar in juni 2019, na de dertien weken stage, kreeg ik al meteen een jaarcontract aangeboden. Nu werk ik 26 uur als zorg-assistent bij de MeanderGroep op de afdeling kleinschalig wonen en zorg. Ik ondersteun de verzorgenden, zorg voor ontbijt, lunch en avondmaaltijd en doe activiteiten met ouderen met dementie. Sinds januari 2020 heb ik zelfs een contract voor onbepaalde tijd!’
Van Deijck is positief over de ondersteuning van de begeleiders van SprincPlank en de werkgever. ‘Ik was heel onzeker over wat ik kon, ik durfde niet veel. Dat is veranderd. Ik ben een stuk zekerder geworden en voel me goed op mijn gemak. Op de werkplek leer ik nu ook signaleren en rapporteren als er iets met cliënten aan de hand is. Ik ben blij met mijn baan. Als ik dit project niet had gedaan, zat ik nog bij de sociale dienst. Nu ben ik uit de uitkering.’
Rekening houden met kwetsbaarheid
Ook Maurice Cheret (33) kreeg een baan in de zorg. Hij is groepsassistent in een instelling voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel van Stichting Gehandicaptenzorg Limburg (SGL) in Kerkrade. ‘Ik help met het ontbijt en de lunch en maak appartementen schoon,’ zegt Cheret. ‘Mijn eerste halfjaarcontract is onlangs verlengd met een jaar, ik werk vier dagen in de week. Ik krijg een salaris, SGL krijgt loonkostensubsidie voor mij.’
Hoewel hij geen vooropleiding in de zorg heeft, deed Maurice Cheret werkervaring op in de ouderenzorg in Duitsland, waar hij zestien jaar woonde en werkte. Van 2015 tot 2019 zat hij mede door ziekte in de bijstand. ‘Ik deed vrijwilligerswerk met behoud van uitkering als tegenprestatie. Ik deed mijn best en solliciteerde. Mijn consulent bij de gemeente Heerlen begeleidde me supergoed. Het SprincPlank traineeship was iets nieuws en begin 2019 zochten ze kandidaten. Ik wilde graag uit de uitkering, de consulent gaf me op voor SprincPlank.’
Maurice Cheret doet het werk graag. ‘Een baan bij een schoonmaakbedrijf was voor mij ook goed geweest, maar zorg is mijn eerste keus. Ik heb geluk gehad met deze baan. Ik werk in een team en heb met meerdere mensen contact. Als er iets is, praat ik met de locatiemanager. Bij mijn begeleider bij SprincPlank en op het werk heb ik vanaf het begin aangegeven dat ik soms uitvalverschijnselen heb. Daar houdt men rekening mee. De afspraak is dat als ik te veel druk of stress ervaar, ik even naar buiten kan.’
Het traineeship gaf hem structuur, vertelt Cheret: ‘Ik werkte vier dagen en op woensdag was de scholing. Ook leerde ik mijn eigen situatie relativeren. Iedereen heeft wel wat.’ Bij de zorginstelling kan hij zich verder ontwikkelen, bijvoorbeeld via aanvullende cursussen. Maurice Cheret is blij met zijn baan. ‘Ik word gewaardeerd en kan mezelf zijn. Ik breng ook oplossingen aan en voel me helemaal onderdeel van het bedrijf. De begeleiders van SprincPlank en van SGL op mijn locatie hebben me daarbij goed geholpen.’
Passende baan en begeleiding
Bij het SprincPlank traineeship worden niet alleen kandidaat-werknemers geselecteerd en getest, ook kandidaat-werkgevers. Bedrijven moeten passende banen hebben voor na de dertien weken stage. Bij het passend maken kan jobcarver Rutger Ghijsen zo nodig helpen. Zo analyseerde hij al vóór de pilot met het traineeship een aantal zorgfuncties op mbo 3- en 4-niveau waarvoor de MeanderGroep geen of weinig personeel kon vinden. Ghijsen: ‘Ik haalde taken weg uit mbo 3- en 4-functies en creëerde een nieuwe functie aan de onderkant: zorgassistent.’ Dankzij deze functie kwam onder anderen Fienie aan een baan en kreeg de MeanderGroep extra speelruimte rond moeilijk vervulbare vacatures: een win-winsituatie. Ghijsen vertelt ook over een andere SprincPlank-kandidaat die in zijn zorgfunctie te veel prikkels ervaarde tijdens de contacten met bewoners. In dit geval paste de zorginstelling de functie zelf aan door een deel van de zorgtijd te vervangen door facilitaire taken.
Als bedrijven een traineeship aanbieden, moeten zij behalve passend werk zelf een begeleider in huis hebben, het liefst iemand die ervaring heeft met de doelgroep. Rutger Ghijsen: ‘Natuurlijk hebben bedrijven niet allemaal een interne jobcoach in dienst, maar tegelijkertijd kan niet elke medewerker een SprincPlank’er begeleiden. Zonder kennis van de doelgroep bestaat de kans dat het misgaat met de stage of baan en dat de duurzaamheid van de plaatsing in gevaar komt.’
Ghijsen heeft als matcher tussen kandidaat-werknemers en -werkgevers een sleutelrol: ‘Ik heb met beiden een band en motiveer hen.’
Geladen batterij
Kennis van iemands achtergrond was ook belangrijk om Thomas te Wierike (61) op een passende werkplek te krijgen. ‘In 2012 overleed mijn vrouw,’ begint hij zijn verhaal. ‘Niks lukte daarna meer en ik had nergens zin in. Vroeger werkte ik bij NedTrain, daar was ik in 2008 ontslagen. Vervolgens ging ik voor zeventien uur in de week als koerier aan de slag. Het UWV vond dat ik niet genoeg verdiende om uit de uitkering te gaan. Na verloop van tijd werd ik ziek en zat ik jaren in de bijstand. Contacten had ik weinig. Via mijn consulent bij de gemeente kon ik terecht bij Werk voor Heerlen, het groenbedrijf van de stad. Daar kun je maximaal twee jaar werken, dan moet je doorstromen naar een regulier bedrijf. Mijn consulent stelde voor dat ik meedeed aan het SprincPlank traineeship. Dat wilde ik graag, ik wil geld verdienen, want van duizend euro kom ik niet rond. Ik wilde chauffeurswerk doen, maar dat was niet beschikbaar. Wel was er een fulltime baan in de autobranche: nu verwerk ik bestellingen van auto-onderdelen in een winkel, magazijn en garagebedrijf in Landgraaf. Ik print de bestelling uit, maak een raaplijst, haal de spullen uit het magazijn en maak een pakbon. Vervolgens bezorg ik de bestelling in de regio.’ Op dit moment is Thomas naar eigen zeggen ‘voor 75 procent ingewerkt’. Na het eerste half jaar volgt een loonwaardemeting.
Zowel qua meedoen in de groep als qua begeleiding is deze baan wat Te Wierike betreft helemaal in de roos: ‘Mensen ontmoeten mensen was belangrijk. De uitstapjes en doedagen vond ik schitterend. Het traineeship was voor mij ook in sociaal opzicht belangrijk. De docent en begeleider gaven me een boost. Het zijn hele leuke mensen, mijn batterij is weer geladen. Ik heb heel veel aan hen te danken, want anders had ik nu nog thuisgezeten.’ Het werken (Te Wierike heeft een halfjaarcontract) noemt hij ‘lekker’: ‘Ik begin om half acht. Het team is helemaal goed, de spreekwoordelijke rotte appel in de organisatie moet ik hier nog vinden.’
SprincPlank1 was een pilot, maar begin 2020 zijn Rutger Ghijsen en de ROC-docent gestart met de derde groep van twaalf SprincPlank’ers – en er volgen er nog meer. ‘De Waarderingsprijs van Cedris bevestigt dat een traject als het onze nodig is,’ aldus Ghijsen. ‘Naar alle waarschijnlijkheid wordt SprincPlank een vast aanbod van Sprinc.’
Cedris Waarderingsprijs voor SprincPlank
Op 13 februari 2020 ontving Sprinc, MVO-werkgeversplatform in Parkstad Limburg, de Cedris Waarderingsprijs voor het initiatief SprincPlank traineeship: een re-integratietraject waarin kandidaten vier dagen per week stage lopen, één dag training krijgen in een groep van twaalf mensen, en intensief worden begeleid. Om het groepsgevoel te versterken, zijn er ook recreatieve activiteiten, zoals samen koken met een kok. Het SprincPlank traineeship was een van de vier door Cedris genomineerde initiatieven die bijdragen aan een inclusieve arbeidsmarkt. Er waren 54 aanmeldingen.