De Amerikaanse prinses gelezen. Weer echt gedegen Annejet van der Zijl speurwerk, chapeau! Ik vind het echter een minder boeiend boek dan meester/non-fictieroman Sonny Boy. Waarschijnlijk omdat het leven van überrijke mensen al snel saai is en het boek wemelt van de ‘nichtjes’ en ‘zusjes’ (waarvan ik van comité tegen Verkleutering van Vrouwen vind dat die verkleinwoordjes vrouwen minder maken dan ze zijn, zeker als mannelijke variant geen ‘broertjes’ en ‘neefjes’ zijn maar neven/zwagers/broers. En dat terwijl Allene Tew zelf zo’n stoere vrouw is ). De titel begrijp ik: grappig want VS hadden nooit monarchie en haakje naar Nederlandse koninginnen via voormalige prins Bernhard. Maar Allene Tew dankte de titel ‘prinses’ aan man van wie ze niet hield, met wie ze niet gelukkig getrouwd was en die nog nazi werd bovendien. Ik had een andere titel gekozen.
On the move
Als Syrische vluchtelingen aankomen op Lesbos ondergaan zij een gedaanteverwisseling, zegt visueel kunstenaar Olfa Ben Ali. Hun kleren zijn nat van de overtocht. Vrijwilligers en hulporganisaties staan klaar met droge kleren. De vaak zwarte kleding van thuis maakt plaats voor kleurige westerse kleren. Olfa Ben Ali noemt dit een begin van identiteitsverlies, dat de westerse kijk op vluchtelingen symboliseert. Zij probeert in korte films en video’s een nieuwe beeldtaal te ontwikkelen. Zij filmt over vluchtelingen zonder hen in beeld te brengen. http://olfabenali.com/
Haar presentatie vormt de aftrap van een debat over vluchtelingen in Pakhuis de Zwijger. Programmamakers van Europe by People organiseren samen met de KNAW events als deze in het kader van het Nederlands voorzitterschap EU. Thomas Spijkerboer, hoogleraar aan de VU, volgt met een pleidooi voor het maken van realistische plannen en tempo met het overnemen van vluchtelingen uit de overkokende regio. ‘Zeg niet tegen de bevolking dat je 54.000 vluchtelingen opvangt in 2016 als het er 90.000 zullen zijn.’ Om draagvlak voor de opvang te houden, moeten de voorzieningen zijn afgestemd op de te verwachte en niet de politiek gewenste aantallen. Door de komst van miljoenen Syrische vluchtelingen kan in Libanon een nieuwe burgeroorlog ontstaan. Om dat te voorkomen, moet daar de druk van de ketel. Concreet voorstel: visumplicht Syriërs gedoseerd verminderen.
Godfried Engbersen van de Erasmus Universiteit ten slotte hekelt het feit dat integratie van statushouders een ondergeschoven kindje blijft. Het debat gaat over aantallen, grenzen en oplossingen ver van hier. Terwijl bijvoorbeeld zeker is dat 75% van de Syriërs die asiel aanvragen hier mogen blijven. Over hun procedure hoef je geen vijftien maanden te doen, zoals staatssecretaris Dijkhoff wil. Van de vluchtelingen die in de jaren 90 naar Nederland kwamen, is de arbeidsparticipatie relatief laag. Veel statushouders van toen leven nog altijd van bijstand. Om een nieuwe onderklasse te voorkomen, moet de integratie van toegelaten vluchtelingen centraal staan. Concreet voorstel: zorg voor matches tussen kwalificatie en regionale arbeidsmarkt, om statushouders aan werk te helpen en te spreiden over het land.
‘Mensen moeten zich veilig voelen’
Hoe gaan leerwerkbedrijven om met vragen en klachten van medewerkers in de sociale werkvoorziening?
Meerwaarde van ervaringskennis armoede en sociale uitsluiting
‘Mensen die in armoede opgroeiden, voelen zich inderdaad vaak niet begrepen.’ [Lees meer…] overMeerwaarde van ervaringskennis armoede en sociale uitsluiting
Kinderen van ouders met psychische problemen in beeld
‘Ik had het fijn gevonden als ik vroeger was gezien. Door de omstandigheden thuis mocht ik niet ziek zijn.’ [Lees meer…] overKinderen van ouders met psychische problemen in beeld
Roze stippen aan de Afrikaanse horizon
site OneWorld – januari 2016
In 1996 neemt Zuid-Afrika een nieuwe grondwet aan. Daarin wordt de vrijheid van seksuele oriëntatie en de wettelijke gelijkheid van homo’s en lesbiennes vastgelegd. Tien jaar later voert de herboren natie het homohuwelijk in, als een van de eerste landen ter wereld. Reacties in andere Afrikaanse landen op deze verlichte keuzes van Zuid-Afrika blijven niet uit. Ook daar durven homo’s m/v uit de kast te komen, maar datzelfde doen de homohaters en homofoben. Homo-activisme gaat als een ‘veenbrand’ over het continent, stellen journalisten Bart Luirink en Madeleine Maurick in het boek Homoseksualiteit in Afrika, een gevaarlijke liefde, dat onlangs verscheen. Tegelijk met de emancipatiebeweging, groeien de vooroordelen en het geweld tegen lesbische vrouwen en homomannen, ook in koploper gelijke behandeling Zuid-Afrika. Juridische gelijkheid garandeert geen maatschappelijke aanvaarding. Homo’s worden er zelfs van beschuldigd de ziekte ebola, droogte en sprinkhanenplagen te veroorzaken.
Bart Luirink en Madeleine Maurick woonden en werkten in Zuid-Afrika. Van daaruit onderzochten zij de ontwikkeling van de homobeweging in Engelstalige landen op het Afrikaanse continent en de ‘nietsontziende strijd daartegen’. Volgens de auteurs van Homoseksualiteit in Afrika werd de basis voor zwart homoactivisme op het continent gelegd in de gevangenis. Een homoseksuele antiapartheidsactivist houdt z’n medegevangenen in de cel voor dat de mensenrechten waar ze voor strijden, ook voor seksuele minderheden moeten gelden. Vanaf eind jaren 80 is er een sterke én succesvolle lobby binnen het ANC om gelijke homorechten ‘mee te nemen’ in de vrijheidsstrijd. Een eyeopener in het boek is de analyse dat verschillende ‘foute’ groepen onder de apartheid zoals kerken homovriendelijkheid opeens als uithangbord gebruiken, als bewijs van de openheid en democratie in Zuid-Afrika.
In andere Afrikaanse landen fungeert het zuidelijke homo-activisme hier en daar als breekijzer voor verdere democratisering. Afrikaanse leiders stellen zich daartegen teweer. Als het homo’s m/v immers lukt gelijke behandeling af te dwingen, zullen ook andere onderdrukte groepen hun rechten opeisen, zo vrezen de chiefs. Zij trokken na de dekolonisatie macht en rijkdommen naar zich toe en willen patriarchale waarden hoog houden. Behalve als hefboom voor vernieuwing, dient de homo-strijd ook als zondebok. Autocraat Mugabe van Zimbabwe spant de kroon met zijn uitlatingen over homo’s als ‘perverselingen’, die ‘erger dan varkens en honden’ zouden zijn. Volgens Bart Luirink en Madeleine Maurick gebruikt de president z’n afkeer van homoseksualiteit ook als bliksemafleider van economische en andere binnenlandse problemen in Zimbabwe.
Net als elders in de wereld, speelt in Afrikaanse landen de vraag of homoseksualiteit ‘tegennatuurlijk’ is en al dan niet past in de cultuur van families en de gemeenschap. Leiders zetten de seksuele variant weg als ‘westers’ verschijnsel. In werkelijkheid is de redenering precies omgekeerd, betogen Luirink en Maurick. ‘Westers’ zijn juist de anti-homowetten, relikwie van koloniale victoriaanse wetgeving in Engelssprekend Afrika en de zendingsdrang van Amerikaanse christenen die in Uganda leidde tot excessen als het lynchen van homo’s.
Je hoeft deze Afrikagangers niet uit te leggen dat ‘Afrika’ als zodanig niet bestaat. Het continent telt 54 landen, waar ontelbaar vele talen worden gesproken en alle religies van de wereld te vinden zijn. Daarom is de, mogelijk door de uitgever voorgestelde, titel van Homoseksualiteit in Afrika wat misplaatst. Ook al omdat het boek zich, begrijpelijkerwijs, beperkt tot Engelssprekende landen en het hier en daar ook over Europa, Arabische landen en de VS gaat. De zoektocht naar de opkomst van de homobeweging in dit werelddeel is allerminst misplaatst. Ook al willen de msenges, zoals sommige lokale homo/lesbische rolmodellen heten, niet altijd worden gevonden. Evenmin zit de wereld waar we volgens het ANC ‘niet in kleur’ moeten denken, te wachten op nieuwe hokjes, zoals lesbian, gay, bisexual en transgender. Uiteindelijk zijn het immers allemaal constructies. Het maakt niet uit wie of wat je bent, als je je maar vrij kunt ontplooien. Om gelijke rechten te verwerven, is uit de kast komen echter onvermijdelijk.
Homoseksualiteit in Afrika. Een gevaarlijke liefde, Bart Luirink & Madeleine Maurick, Uitgeverij Aspekt, Soesterberg, 2015.