Ruim een half jaar geleden is de (peperdure) hogesnelheidslijn van Amsterdam richting Brussel-Parijs geopend, de HSL-Zuid. De exploitant van de treinen die over de HSL-Zuid (gaan) rijden is de HSA, de High Speed Alliance, een samenwerkingsverband van de NS en KLM (10%). Zowel de nieuwe trein Fyra (tot Rotterdam) als de Thalys (tot Parijs) rijden nu over het traject. Nog niet op topsnelheid, maar wel een stuk sneller dan de Thalys op het oude spoor reed.
Ondanks deze HSL vliegt de KLM nog dagelijks vijf keer heen en weer tussen Amsterdam en Brussel. Elke dag. Tussen Amsterdam en Parijs gaan dagelijks rond de honderd vluchten, van meerdere luchtvaartmaatschappijen.
De reiziger kan dus nog altijd ruim kiezen tussen het spoor en het vliegtuig, op prijs, tijd, comfort of andere redenen. Was het niet de bedoeling dat het vliegverkeer op de korte afstanden zouden worden vervangen door reizen over het spoor, om de milieubelasting van het vliegen terug te dringen? Als ik het mij goed herinner, werd in de jaren negentig, toen nog volop werd gediscussieerd over uitbreiding van luchthaven Schiphol met een vijfde baan, beloofd dat korte vluchten, zoals tussen Amsterdam en Brussel, gestopt of zelfs verboden zouden worden zodra de hogesnelheidslijnen de vervoersvraag konden overnemen. De vijfde baan was immers een ‘milieubaan’.
Nu blijkt de exploitatie van de Fyra en Thalys treinen verliesgevend te zijn. Deze week stonden cijfers in de krant over een gemiddelde bezettingsgraad van de Fyra van 8,5%. Die van de Thalys wil de NS niet openbaren. De KLM neemt deel in de HSA. Misschien is het moment aangebroken de belofte, van politieke en luchtvaartbestuurders, in te lossen de reizigers ‘uit de lucht’ te halen en een snelle en betaalbare rit over het hogesnelheidsspoor aan te bieden?