Geen inzage krijgen in je dossier en daar niet tegen in het geweer kunnen komen. Dat is in een notendop de problematiek van gebrekkige klachtenbehandeling in verpleeg- en verzorgingshuizen. [Lees meer…] overKlachtafhandeling in verpleeg- en verzorgingshuizen
Elektronisch uitwisselen persoonsgegevens sociale zekerheid op stoom
PM, magazine voor de overheid – 2007
De Europese Unie besloot tot modernisering van de uitwisseling van persoonsgegevens om de migrerende burger beter van dienst te zijn. In 2009 moet een groot aantal gegevens elektronisch kunnen worden uitgewisseld binnen een Europees digitaal netwerk. Europese waakhond vraagt aandacht voor bescherming van de privacy.
[Lees meer…] overElektronisch uitwisselen persoonsgegevens sociale zekerheid op stoom
Cliënten Sociale dienst geïntimideerd door huisbezoeken
2006
Ze staan onaangekondigd in de gang en lopen zo de echtelijke slaapkamer in. Ze leveren commentaar op wat ze in de keuken aantreffen en trekken merkkleding van de kinderen uit de kast. Dit zijn grieven van tientallen Marokkaanse huishoudens met een bijstandsuitkering. Zij kregen de afgelopen weken onverwacht bezoek van medewerkers van de Sociale dienst, die is opgegaan in de Dienst Werk en Inkomen (DWI).
Bij een van hen stonden de DWI-medewerkers al om half 8 op de stoep. De familie lag nog in bed. “Ik moest vragen beantwoorden over de afgelopen tien jaar,” zegt Driss el Berkani. “Er hebben een groot aantal auto’s op mijn naam gestaan. Ik koop elk jaar een oude, goedkope auto om naar Marokko op vakantie te gaan. Daarna doe ik ze weer weg. Ik moest van al die auto’s vrijwaringspapieren overleggen. DWI houdt me voor een autohandelaar, maar dat ben ik niet.”
De operatie, die veel weg heeft van een vroege voorjaarsschoonmaakactie, leidde in zestien gevallen tot stopzetting of korting op de bijstandsuitkering. Andere huishoudens wachten nog op een beslissing.
Een veertigtal boze Marokkaanse mannen, de meeste op leeftijd, een aantal ziek en gehandicapt, wachten de journalist op bij de Al-Kabir moskee in Amsterdam Oost. Allemaal hebben zij hun eigen verhaal over de ‘inval’ van de Sociale dienst (DWI is nog niet ingeburgerd). De mannen vinden dat zij als verdachten worden behandeld. Vooral het opentrekken van kasten, vragen over of men bij Albert Heijn of de Aldi winkelt en het vermoeden van kwader trouw zetten kwaad bloed. Ook verwijten zij de Sociale dienstmedewerkers geen rekening te houden met de aanwezigheid van kinderen. Zij begrijpen niet waarom DWI-medewerkers langskomen met een dossier van 10 of 20 jaar. Er kan dan aanleiding zijn geweest voor de huisbezoeken – een aantal uitkeringen is immers gekort of gestopt – ‘zo gaan we niet met elkaar om in Amsterdam’, zo stellen de mannen in een protestverklaring.
Voor medewerkers van de Dienst Werk en Inkomen gelden strikte regels voor huisbezoek. Zij moeten zich legitimeren, uitleggen wat ze komen doen en de cliënt vragen om medewerking. Weigert de cliënt toegang, dan legt de DWI-medewerker uit wat de verdere procedure is en wordt een afspraak voor een volgend huisbezoek gemaakt. Uit angst gekort te worden op hun uitkering of die helemaal te verliezen, laten cliënten hun ongenode gasten binnen. Het merendeel van de mannen in de moskee weet niet dat zij, als er geen concrete aanwijzing van fraude is, toegang tot hun huis mogen weigeren.
Moet dat nu zo, vraagt bestuurder Antoinette Tanja van stadsdeel Oost/Watergraafsmeer zich af. Een grote groep Marokkaanse buurtbewoners met een bijstandsuitkering heeft zich tot het stadsdeelbestuur gewend. “Ik heb de indruk dat de ambtenaren van DWI zeer grof te werk gaan. Fraudebestrijding oké, maar wel met respect voor de plichten én rechten van cliënten. Dat lijkt nu niet het geval. Zelfs een echtpaar dat € 80,- aanvullende bijstand per maand ontvangt moest alles binnenstebuiten keren. Is dat efficiënt opsporen van mogelijke onrechtmatigheden? De groep waar het om gaat is kwetsbaar en ligt op het ogenblik al niet lekker. Waarom wordt mensen niet gewoon gevraagd met hun papieren op het kantoor van de Sociale dienst te verschijnen?”
“Jaarlijks worden tientallen uitkeringen beëindigd na huisbezoek,” zegt een woordvoerder van DWI. Achter het massale karakter van de bezoeken in Oost moet vooral een praktische reden worden gezocht. “DWI gaat systematisch te werk, de ene buurt na de andere.” En ook het tijdstip van half 8 ’s ochtends behoort tot de normale werkwijze. “Men gaat zelfs in het weekend op huisbezoek.” Hij kijkt niet op van de boze reacties uit Oost: “Dit gebeurt allemaal binnen het wettelijk kader.”
Raadslid Judith Sargentini van GroenLinks laat weten dat de raad aan huisbezoeken de voorwaarde heeft gesteld dat medewerkers zich houden aan de afgesproken regels. “Zo mag niet op etnische afkomst worden geselecteerd. De medewerkers mógen niet zelf deuren openen, kleren uit de kast rukken of de koelkast inspecteren.” Met de onaangekondigde huisbezoeken kan Sargentini leven. “Het verrassingselement hoort bij hun controlerende taak. De gemeente is nu zelf verantwoordelijk voor uitbetaling van de uitkeringen, het beleid is strikter geworden.”
Maar wat bejegening betreft moet het optreden van DWI onberispelijk zijn, vindt ze. Zeker ook voor deze groep, die toch al geregeld onder vuur ligt. Zij vermoedt dat de massaliteit van de huisbezoeken te maken heeft met de overgang van Sociale dienst naar Dienst Werk en Inkomen: “DWI wil de cliënten schoon door de poort. 50% van het hele cliëntenbestand wordt thuis bezocht. Vroeger ging dat schriftelijk, nu persoonlijk. Niet alleen om te controleren, ook om mensen te wijzen op eventuele extra zorg waar ze een beroep op kunnen doen. De medewerkers komen in principe halen en brengen. De balans lijkt hier doorgeslagen naar het halen. Ik kan me voorstellen dat mensen verbolgen zijn als de bejegening door DWI-medewerkers niet correct is. Mensen moeten netjes worden behandeld. Ik ga dit uitzoeken.”
Standplaats Stadionweg
Z-magazine – 2005
Hij staat met een netjes gekamde paardenstaart voor Albert Heijn aan de Stadionweg. Hij heeft zich goed voorbereid op het interview en steekt van wal nog voordat hem een vraag is gesteld: John. “Ik ben 4½ jaar Z-verkoper. Ik sta graag binnen. Mensen zien me als ze bij de kassa in de rij staan. Ik waardeer het zeer dat ik binnen mag staan. Daarom doe ik wat terug. Als de mandjes op zijn, haal ik een stapel bij de kassa. Ik hou het een beetje schoon bij de ingang en help oudere mensen hun zware tas uit het karretje tillen. Ook let ik een beetje op bij problemen. In deze buurt valt het mee. Op mijn vorige standplaats heb ik eens een fietsendief in zijn kraag gegrepen. Als dank mocht ik voor 30 gulden boodschappen doen bij Albert Heijn!”
John denkt net als de kruidenier aan de kleintjes. Als de nieuwe Z verschijnt, doet hij de oude nummers in de aanbieding. Mensen mogen Z dan meenemen voor € 0,50.
Hij spreekt Nederlands met een Engels accent. “Ik ben in Nieuw Zeeland geboren, maar mijn ouders komen hier vandaan. Nederlands is mijn moedertaal.. Tien jaar geleden arriveerde ik in Amsterdam, ik had een Nederlands paspoort. Ik ben nooit meer terug gegaan, maar ik ben trots op Nieuw Zeeland. Sinds het succes van Lord of the Rings is het een toeristische attractie. Laatst stond een 13-jarig meisje dat de film had gezien tegen een vriendinnetje over mij op te scheppen: ‘Híj komt uit Nieuw Zeeland!'”John begon in Nederland als verpleger. “Ik werkte via een uitzendbureau. De onregelmatige diensten en enorme werkdruk groeiden me boven het hoofd. Ik kreeg slaapstoornissen en kwam te laat op m’n werk. Na een tijdje was ik niet meer welkom.” Hij woonde bij een vriendin in huis maar kon al snel geen huur meer betalen. John werd dakloos. Via via kwam hij met Mustapha, die de Z-verkopers selecteert, in contact. Dit werk bevalt hem beter. “Het is een heel interessante baan. Je ontmoet zoveel verschillende mensen. Op zaterdag sta ik hier van 09.30u tot 18.30u ’s avonds. Dan ben ik helemaal schor. Laatst kwam iemand mij vertellen dat ze kanker heeft! Je bent een praatpaal voor mensen.”
John is sinds kort lid van de verkopersraad. “Het is belangrijk dat de redactie naar verkopers luistert. “Wij weten wat lezers vinden van Z. En wat hen bezighoudt. Mensen vragen zich vaak af waarom we dakloos zijn. Ook vinden ze leuk te lezen wat verkopers van bepaalde onderwerpen vinden. Bijvoorbeeld wat de toetreding van Oost-Europese landen voor de EU betekent.”
John aarzelt of hij voor Z op de foto wil, maar hij houdt wel van aandacht voor zijn zaak. Met weemoed praat hij over het radio maken dat hij vroeger deed. Met zijn protestbeweging was hij voortdurend op de televisie. Nu zoekt hij de buis op voor zijn krant. “Binnenkort wordt de vijfmiljoenste Z verkocht. Daarom willen we op AT5 komen. Dat is gratis promotie voor Z.” Hij maakt mensen ook graag deelgenoot van zijn visie. Zo vindt hij het een schending van de mensenrechten dat je in Nederland een boete krijgt als je dakloos bent.
John is eigenlijk wereldverbeteraar. Hij brak zijn studie, eerst geneeskunde en later verpleging, af om beroepsactivist te worden. Hij sloot zich aan bij een militante werklozenbeweging. “Begin jaren ’90 was er een rechts bewind in Nieuw Zeeland. Wij protesteerden onder andere tegen de behandeling van uitkeringsgerechtigden door de Sociale Dienst. We deden – geweldloos – dingen als het bezetten van een regeringsgebouw of het omsingelen van een hotel waar ministers bij elkaar kwamen. Na één van die acties liep het uit de hand. Een knokploeg kwam verhaal halen en een man van de beweging werd zwaar gewond. Ik zat op dat moment met een makker in de kroeg. Dat zette kwaad bloed. Het was einde verhaal. Ik was 31 en wilde het land van mijn ouders zien.” Nederland dus.
Hij staat bijna twee jaar op de Stadionweg. John’s tijd nadert. Z-verkopers moeten na twee jaar verplicht van standplaats wisselen. Als het aan John ligt gaat dat systeem op de helling. Hij heeft -tig argumenten tegen de verplichte standplaatswisseling. “Mensen kennen me en geven geld, meer voor mij dan voor de krant. Een nieuwe verkoper zullen ze niet gauw wat geven. Ze krijgen het tenslotte steeds minder breed.”
Op straat leven doet hij liever niet meer. “De laatste keer was rond oud en nieuw. Ik sliep in auto’s en kreeg verschillende boetes.” Je zult hem niet romantisch horen doen over dakloos zijn. “Het is extreem ongezond. Het buiten leven leidt tot problemen als teveel zuipen.” Op het ogenblik heeft hij een kamertje bij een oude vriend, Nico. “We ontmoetten elkaar tien jaar geleden op het strand in Zandvoort. Tegenwoordig kook ik voor hem, hij is 81. Hij is leuk gezelschap.”
Wat ga je doen als je hier niet meer kunt staan?
“Ik wil iets anders interessants doen, bijvoorbeeld maatschappelijk werk. Het liefst help ik mensen met honderd tegelijk.”
Primo 11 over Wijkgericht werken
Nieuwe gaswinning in Waddengebied
PM, magazine voor de overheid – 2006
Gasproducent NAM vond halverwege de jaren negentig zes nieuwe, relatief kleine gasvelden onder de Waddenzee. Ze liggen dicht langs de Noord-Nederlandse kust en werden schuin aangeboord, vanaf drie landlocaties in de provincies Friesland en Groningen: Moddergat, Lauwersoog en Vierhuizen. Men schat de voorraad hoogcalorisch gas op 20 tot 25 miljard kubieke meter. Ter vergelijking: uit de gasvelden onder het nabijgelegen Ameland kwam de afgelopen twintig jaar 40 miljard kubieke meter gas.
Lange tijd kon het niet, nu kan het wel: nieuw gas winnen onder de Waddenzee. Naar verwachting krijgt de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) in september 2006 de definitieve vergunningen. De NAM begint dan in 2007 met gaswinning op de locatie Moddergat en in 2008 met winning vanaf de locaties Vierhuizen en Lauwersoog.
Gas winnen met de hand aan de kraan
Vlakbij het pittoreske dorp Moddergat, enkele kilometers van de Friese waddenkust, ligt een met een hek omheinde betonnen werkvloer van zo’n vijftig bij vijftig meter. Midden tussen de groene weiden. Uit het beton steekt een twee meter hoog apparaat uit de grond. Het is het mondstuk van de put die jaren geleden werd geslagen naar een van de gasvelden onder de Waddenzee. Het gas kan vanaf hier schuin worden aangeboord. Er is bedrijvigheid op het terrein: er staan wat vrachtwagens, je hoort een machine. Wat zijn ze aan het doen? De werklieden vragen de reporter of zij het bord Verboden toegang niet heeft gezien. Ze verwijzen haar naar de voorlichter van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) in Assen.
In Moddergat weten dorpsbewoners te vertellen dat de NAM voorbereidingen treft om de pijpen, die naar het gas onder de Waddenzee leiden, weer open te maken. Ze zijn volgestort met beton, toen de Tweede Kamer eind jaren negentig een stokje stak voor nieuwe gasboringen in de Waddenzee.
Hoe zit het ook alweer? Het kabinet Balkende gaf in 2004 toch het groene licht voor nieuwe gasboringen?
‘Het gaat niet om gasboringen’, haast perswoordvoerder Reinier Treur van gasproducent NAM zich te zeggen. ‘Tien jaar geleden boorden we, om de gasvoorraad te onderzoeken. De putten liggen er dus al. We gaan het gas nu wínnen.’
NAM verwacht nog dit jaar de vergunningen te krijgen voor nieuwe gaswinning van onder de Waddenzee. Daarvoor zijn geen boortorens meer nodig. Treur: ‘Wel komen er, naar verwachting eind 2006, tijdelijke installaties voor onderhoud van de putten. Ook wordt er over land een pijpleiding aangelegd, die het gewonnen gas van locatie Moddergat naar de installaties in Anjum transporteert. Ín de Waddenzee doen we niks.’
De toonzetting van de NAM-woordvoerder is defensief, de uitleg geduldig. Boren in de Waddenzee is een gevoelig dossier. De NAM heeft z’n lesje geleerd. Eind jaren negentig strandde een eerdere poging om de aangeboorde gasvoorraden te gaan exploreren. Nederland was tegen boren in dit kwetsbare natuurgebied, dat was het beeld. En een meerderheid van de Tweede Kamer wees extra gaswinning af. ‘We luisterden toen niet genoeg naar de samenleving,’ kijkt Reinier Treur terug op de blokkade. ‘We waren te technocratisch en gingen onvoldoende in dialoog. nu houden we rekening met de wensen van anderen.’
‘Boren naar gas in de Waddenzee is niet toegestaan’, verklaarde het kabinet Balkenende II echter in mei 2003. Het Regeerakkoord liet aan duidelijkheid niets te wensen over: ‘Voor schuin boren onder de Waddenzee zijn reeds aanzienlijke investeringen gedaan. Er wordt niettemin gestreefd naar een verder moratorium van tien jaren met betrekking tot het schuin boren naar gas onder de Waddenzee.’
Wel vroeg Balkende een adviesgroep onder leiding van PvdA-er Wim Meijer aan te geven wat wijs was voor de Waddenzee. Daarbij moest de natuur uitdrukkelijk centraal staan. In maart 2004 verscheen hun advies: Ruimte voor de wadden.
Achteraf gezien is de Adviesgroep Waddenzeebeleid het breekijzer geweest. Niet alleen concludeerde Meijer c.s. dat gaswinning binnen strikte natuurgrenzen niet tot natuurschade zal leiden. Ook maakte het gezelschap korte metten met de onontwarbare bestuurlijke kluwen en het geharrewar rond de Waddenzee. Teveel polarisatie, teveel stagnatie, te weinig slagkracht, aldus Meijer c.s.: ‘Veel spelers hebben hindermacht, bijna niemand heeft doorzettingsmacht.’ Met de natuur als grootste slachtoffer, want daarmee stond het er slecht voor. Het advies luidde: de natuur krijgt voorrang en menselijk medegebruik is beperkt mogelijk. Het moratorium op gasboringen achtte de Adviesgroep overbodig, vanwege het hanteren van strikte natuurgrenzen.
Het kabinet volgde de Adviesgroep en het tij keerde. Men besloot extra gaswinning ‘onder strikte voorwaarden’ toe te staan, omdat er ‘geen significante schade voor de natuur’ te verwachten is. Ook zag het kabinet af van verlenging van het moratorium en.
Voor natuurherstel stelde het kabinet het Waddenfonds in. Aanvankelijk met een kapitaal van 500 miljoen voor de komende 20 jaar. Onder druk van onder andere de Waddenregio, is dat bedrag verhoogd tot 800 miljoen euro.
Tussen het kabinetsbesluit in 2004 en nu zitten ruimtelijke ordeningsprocedures, waaronder een milieueffectrapportage. Het rijk bereidt een groot aantal vergunningen voor. Het lopende ruimtelijk beleidskader, de Planologische Kernbeslissing Nota Waddenzee 1993, is verlopen. Maar een aparte kabinetsbrief uit 2004 zorgt voor het wettelijke kader voor de gaswinning. Het is een noodverband waar rek in zit. De nieuwe Planologische Kernbeslissing voor de Waddenzee is vooralsnog niet genomen, terwijl de vergunningen voor gaswinning binnenkort rond zijn.
Eén van de strikte voorwaarden voor gaswinning is het permanent meten (monitoren in vaktaal) of de gaswinning negatieve gevolgen heeft voor de natuur. Het gaat daarbij vooral om bodemdaling, en de gevolgen die dat heeft op fauna en flora. De NAM zal het gas op de genoemde locaties daarom winnen ‘met de hand aan de kraan’.
Reinier Treur van de NAM legt uit hoe we ons dat voor moeten stellen. ‘De NAM gaat 2/3 van de normale productiecapaciteit benutten. We hebben dubbele zekerheden ingebouwd. Wetenschappers verschillen van mening over de vraag hoeveel de bodem daalt door gaswinning, 5 of 10 mm. Wij gaan uit van 5 mm. We hebben daarnaast te maken met zeespiegelstijging door klimaatverandering. Ook daarover verschillen wetenschappers van mening. Maar wij gaan uit van het meest ongunstige scenario, om de Waddenzee de kans te geven bodemdaling via de natuurlijke veerkracht te compenseren (door de getijdenwisseling wordt permanent nieuw zand afgezet, red.). We winnen dus niet op volle kracht en houden voortdurend metingen. Zijn er negatieve gevolgen, dan gaat de kraan verder dicht.’
Natuur- en milieuorganisaties waren en zijn fel tegenstander van gaswinningen uit de Waddenzeebodem. Waar mogelijk brengen zij hun bezwaren in. Eind mei richtte hun kritiek zich vooral op de volgens hen ontbrekende garanties voor handhaving van de strikte natuurvoorwaarden in de vergunningen.
De Vereniging tot Behoud van de Waddenzee is een van die organisaties. Acht de Waddenvereniging, nu de nieuwe gaswinning bijna een feit is, het pleit verloren? Nee dus. Integendeel zelfs: de Waddenvereniging telt haar zegeningen. ‘We zijn blij met wat we hebben bereikt,’ zegt directeur Hidde van Kersen. ‘De besluitvorming is nu ook heel anders als destijds rond de gaswinning bij Ameland. Toen verstrekte de overheid een vergunning voor 20 jaar in één keer, ongeacht de gevolgen voor natuur en milieu. De NAM krijgt nu voor de nieuwe gaswinning vanaf land weliswaar een vergunning voor 40 jaar, maar die is elk jaar herroepbaar. Toen was de economie de voornaamste maatstaf, nu de draagkracht van de natuur. Het tempo van gaswinning is afhankelijk van de gevolgen voor de natuur. Bij Ameland onderzoekt men alleen de bodemdaling. Nu worden ook de gevolgen van gaswinning voor flora en fauna gemonitord. Én volgen er repercussies als die negatief zijn. Dat is een grote verbetering. Met dank aan de scherpere regelgeving en de druk van natuur- en milieuorganisaties. De vernieuwingen kosten de NAM enorm veel geld, het scheelt de staat gasinkomsten. Maar het is òf dit òf niks.’
De Waddenvereniging is zeer te spreken over de opstelling van de NAM. ‘Zij zijn een voorbeeld voor bedrijven elders door vanaf de wal te boren. Een Frans bedrijf gaat EZ binnenkort vragen of ze bij Schiermonnikoog naar gas mogen boren. Ik ben benieuwd of dat bedrijf zich net zo goed aan de regels houdt als de NAM.’
Ondanks alle zegeningen tekent de Waddenvereniging toch elke keer bezwaar aan, eind mei nog tegen de voorlopige vergunningen voor Moddergat, Lauwersoog en Vierhuizen. Is dat ritueel verzet? ‘Veel van onze wensen zijn ingewilligd. Maar de crux van de vergunning is het hand-aan-de-kraan principe. De wijze waarop dat nu is ingevuld geeft ons onvoldoende juridisch houvast als het mis gaat. Is dat in de definitieve vergunning niet aangepast, dan zal de Waddenvereniging desnoods procederen.’
Binnenkort komt de Waddenzee misschien op de werelderfgoedlijst van UNESCO te staan. Gaat de Waddenvereniging dat als nieuw element in de strijd werpen? ‘Nee,’ zegt Van Kersen eerlijk. ‘De status van werelderfgoed brengt geen economische beperkingen met zich mee.’
Europese regels doen dat misschien wel. Europarlementslid Dorette Corbey van de PvdA vroeg de Europese Commissie half mei jongstleden of nieuwe gaswinning past in het Europese beleid inzake vogel- en natuurbescherming. Zij doelt op de Vogel- en Habitatrichtlijn, die alleen ‘bestaande activiteiten’ toestaan in beschermde vogelgebieden als de Wadden. Het antwoord laat nog even op zich wachten.
De Moddergatters vinden alle zorg over de Waddenzee maar flauwekul. ‘Wat die milieuclubjes toch voor elkaar hebben gekregen, prietpraat is het,’ stelt een dorpsbewoner verontwaardigd. ‘Ik ben hier geboren en getogen. Vroeger zwommen we hier direct over de dijk. Nu komt het water bij vloed niet verder dan halverwege je schenen. Zoveel is de zeebodem omhoog gekomen, door de zandafzettingen. En dan zeuren ze over een bodemdaling van een paar millimeter! Dat gas brengt ons welvaart, daar moet je blij mee wezen.’
Ook de uitbaatster van het plaatselijke café heeft er geen goed woord voor over: ‘Met de Waddenvereniging moet je hier in het dorp niet aankomen. ’t Dorp leeft van de visserij. Er is hier weinig ander werk. We hebben al de beperkingen voor de kokkelvisserij en nu weer dat gezeur over de gaswinning. Daar hebben Randstadbewoners last van, wij niet.’
Feit is dat niet alleen natuur- en milieugroeperingen tegen nieuwe gaswinning uit de Waddenzee zijn. Ook de provinciebesturen van zowel Friesland als Groningen en Noord-Holland zijn al jaren tegen. Tot voor kort was, zoals gezegd, zelfs het landsbestuur tegen.
Bij het beleid rond de nieuwe gaswinning zijn vier ministeries betrokken. Er moeten maar liefst 32 vergunningen worden verleend. Om te voorkomen dat ministeries tegengestelde eisen formuleren, tempo in de besluitvorming te brengen en bestuurlijke wirwar te voorkomen, zette het kabinet een nieuwe procedure in gang. Met de zogenoemde Rijksprojectenprocedure wordt een project van nationaal belang – de nieuwe gaswinning is het tweede dat ermee te maken heeft – sneller dan normaal door alle benodigde procedures geloodst. Het rijk trekt daarbij een aantal bevoegdheden van lagere overheden naar zich toe. Zijn de provincies en gemeenten daarmee buitenspel gezet?
Gedeputeerde Piet Bijman (CDA) van het dagelijks bestuur van de provincie Friesland vindt van niet: ‘Wij hebben geen problemen met de Rijksprojectenprocedure. Wij liggen niet dwars. De vergunningen, waarvoor onze toestemming vereist is, hebben we verleend. Het kabinet heeft zo beslist. Wij vinden dat er voldoende waarborgen zijn voor veilige gaswinning. Wij hebben het Waddenfonds als compensatie om achterstallig natuuronderhoud in het Waddengebied weg te werken.’
Ook de voorzitter van de samenwerkende Waddeneilanden, Joke Geldorp, tevens burgemeester van Texel heeft er geen moeite mee dat het rijk de regie over het geheel naar zich toe heeft getrokken. ‘Gaswinning is een nationale kwestie, daar gaan wij niet over. Wij mengen ons niet in de nu lopende procedures, wij vertrouwen op Den Haag.’
Velen zullen nauwlettend blijven volgen wat er in en met de Waddenzee gebeurt. Maar de protesten tegen nieuwe gaswinning zijn op dit moment voor het grootste deel afgevlamd.