Als de partner van Groene-redacteur Joost de Vries, vrouw of man, arts is, is hij dan doktersman?, denk ik als ik z’n artikel over Philip Roth in De Groene Amsterdammer lees. Ik blijf steken bij ‘kunstenaarsvrouw’, of liever gezegd haken. Hij bedoelt het waarschijnlijk goed: heb aandacht voor het werk van vrouwen achter veel mannen met talent, maar waarom is de kunstenaar zelf per se een man en noem je de vriendin of echtgenote ‘kunstenaarsvrouw’? Is de kunstenaar vrouw, heet haar vriend of echtgenoot dan kunstenaarsman?
[Lees meer…] overGroenemanMedia
Mannelijke jongeren?
Groepen mensen hebben in de media geen geslacht, behalve als het vrouwen betreft. Dat is gek. In de NRC stonden afgelopen weekend artikelen over vrouwelijke bekeerling Laura en over vrouwelijke hoogleraren. Naar stukken over een mannelijke bekeerling of mannelijke hoogleraren is het vergeefs zoeken, die worden niet geschreven. Bekeerlingen en hoogleraren zíjn voor collega-journalisten (m/v) kennelijk mannen, ténzij zij vrouwen zijn. Soms weten media het van dommigheid ook niet meer en krijg je vreemde woordcombinaties als vrouwelijke politieagente of vrouwelijke schrijfster.
Dit weekend vond in Arnhem geweld tegen een homostel (m) plaats, door een groep jongeren laten de media weten. Later noemen krant, radio en tv de vermoedelijke daders tieners. Waarom hanteren de media hier niet de woordcombinatie mannelijke jongeren of mannelijke tieners? Als het vrouwen waren geweest, had men meisjes gezegd of geschreven, of nog erger, jonge meisjes.
Vandaag een bericht op radio en tv over geweld en wangedrag door (dronken) passagiers in vliegtuigen dat de spuigaten uitloopt. Wedden dat het hierbij vooral om jongens en mannen gaat, maar dat komen we niet aan de weet. Als we voor de gelijkheidsstatistieken moeten of willen bijhouden hoe ver het in beroepen, sporten, functies, etc. staat met de participatie van vrouwen, dan helpt het dat media altíjd de sekse vermelden bij beroepsgroepen, daders, politici, sporters, etc. Dan maak je niet alleen ondervertegenwoordiging van vrouwen en meisjes zichtbaar, maar ook oververtegenwoordiging van mannen en jongens, vaak de keerzijde daarvan. Stop met verschillende benamingen als hockeyers en hockeyvrouwen, buschauffeurs en vrouwelijke buschauffeurs, ministers en vrouwelijke ministers, directeuren en vrouwelijke directeuren, terroristen en vrouwelijke terroristen. De gelijkheid is wel zover gevorderd dat mannelijke directeur, mannelijke minister en mannelijke buschauffeur geen pleonasmen meer zijn.
Reserveer de vermelding van sekse (of kleur, of religie, etc.) voor écht nieuws. Clinton zou de eerste vrouwelijke president van de VS zijn geweest, zoals Obama de eerste zwarte president van de VS was (hoewel hij een witte moeder had en is opgevoed door z’n witte grootouders). Als je schrijft dat Trump de zóveelste mannelijke president van de VS is, vestig je trouwens de aandacht op hetzelfde fenomeen en maak je ook nieuws.
Gewone man m/v
Gewone man en Boze man beheersen de media. Wie hebben journalisten, politici en opiniemakers met dat frame eigenlijk op het oog? Trump-stemmers kunnen het niet zijn, want ook vrouwen kozen voor The Donald. Ontevreden burgers die Nee zeiden bij het referendum tegen het EU-verdrag met Oekraïne, die protesteerden tegen de komst van asielzoekers in Heesch of Steenbergen of eisen dat Piet Gewoon zwart blijft? Gewone man en Boze man voeren de boventoon, maar zijn zeker niet de enigen die protesteren. Is de sportcoach die met zijn tengels aan kinderen zit of de masseur die volwassen sporters onzedelijk betast een Gewone man? Waarschijnlijk wel, want misbruik en geweld komen in Gewone gezinnen voor, in relaties, op het werk, in de sport, overal eigenlijk. Maar ook niet, want seksueel misbruik is niet gewoon.
Waarom zeggen of schrijven programmamakers en journalisten geen Gewone mensen als ze ‘de man m/v in de straat’ bedoelen? Is het gemakzucht, domheid of hechten zij meer waarde aan de boosheid van Gewone man dan aan die van Gewone vrouw? Telt de mening van Gewone mannen meer, omdat als zij Boos zijn en wraak nemen er meer kapot gaat dan bij Boze vrouwen, het maatschappelijk grotere gevolgen heeft en hun Boosheid hogere kosten met zich meebrengt? Denk aan vernielingen, geweld, detentie, etc. Feit is dat een vredesmars van tienduizenden Boze Israëlische en Palestijnse vrouwen door Israël in oktober ons nieuws niet haalt en anonieme Gewone man en Boze man dagelijks krantenkolommen en praatprogramma’s vullen, of deze anonimici nu in de VS, Nederland of het Verenigd Koninkrijk wonen.
Het vreemde is wanneer nieuws of een item specifiek over jongens gaat, media wel praten en schrijven over ‘jongeren’. Het frame Gewone jongen bestaat niet. Gaat het specifiek over meisjes, dan is er weer wel genderframing. Terwijl daar de groepsaanduiding ‘kinderen’ vaak beter op zijn plaats is. ‘Als kind droomde ze ervan…’ is beter dan het vaak gebruikte ‘Toen ze een jong meisje was, droomde zij….’.
Laten media, naar analogie van ‘jongeren’, voortaan spreken en schrijven over Gewone mensen, tenzij het specifiek of exclusief over mannen gaat.
Jaarlijks onderzoeksjournalistenfeest
Een verhaal over constructive journalism door Cathrine Gyldensted en een pleidooi voor coöperaties van journalisten, die volgens Teun Gautier geen ondernemers zijn (‘Laat dat maar aan uitgevers over.’). Leren (onder)zoeken in de (digitale) archieven van het Centrum voor Familiegeschiedenis in Den Haag en met oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer vaststellen dat de steeds verder opgetuigde controle van de bestedingen van de EU leidt tot steeds dezelfde conclusie (4% uitgaven onjuist besteed of verantwoord) en verder tot niets en daar toch een positieve draai aan weten te geven: dat is onze constructieve Europese Rekenkamergeleerde. Geboeid luisteren naar speurders Bram de Graaf (Het verraad van Benschop) en Mariëtte Wolf (Het geheim van de Telegraaf) en klappen voor de winnaars van de Loep. Grasduinen in Jargo’s toolkit om het onderste uit de internetkan te halen en in het Nationaal Archief het diplomatenpaspoort vasthouden waarmee premier Gerbrandy in mei 1940 naar Engeland vluchtte. Meedenken met journalist Peter Olsthoorn tegen wie het bedrijf dat hij kritisch onderzoekt de ene rechtszaak na de andere aanspant en ten slotte een debat over onder andere de berichtgeving over en framing van de vluchtelingencrisis met o.a. Sanne Terlingen, Qader Shafiq en Frits van Exter. De jaarlijkse conferentie van de Vereniging voor Onderzoeksjournalistiek VVOJ in mijn notendop.
PREMtime
Sinds de opkomst van Pim Fortuyn heeft links Nederland het zwaar. Rechts wint terrein, Wilders lijkt niet te stoppen en met de komst van het nieuwe kabinet heeft links opnieuw een harde klap te verwerken. Wat moet links doen om de gloriedagen van weleer te laten herleven? Morgen in PREMtime: hoe links haar teleurgestelde kiezers terug moet winnen. Prem praat er over met SP-leider Emile Roemer, Annemiek Onstenk van de Waterlandstichting en journalist Carel Brendel.
Wittemannen
Vrijdagavond 21 november bij Pauw & Witteman. Twee burgemeesters, twee horlogemakers en twee tv-persoonlijkheden rond de tafel. De burgemeesters Leers en Cohen: eerlijker en symphatieker kun je ze niet hebben. De ambachtsmannen van precisie-uurwerken bleken natuurlijk niet zomaar horlogemakers. Naast hun gewone werk maken ze pronkexemplaren van ruim drie ton. Vier maanden werk. Wie heeft er nu zoveel geld voor een uurwerk over, zelfs al krijg je er een mooie doos bij waar ook sigaren in kunnen, vraagt Paul. Russische maffia en andere rijkelui, blijkt. En als meestervervalsers die horloges nu mooi kunnen namaken en op de markt aanbieden voor zeven euro, vraagt Paul weer. Dan kan ik m’n vrouw er ook een geven, antwoordt een van de vaklui. Zo’n foute grap is tot daar aan toe. Maar het bulderend gelach van álle gasten aan tafel klinkt nog lang na. Wittemannen onder elkaar.