Weblog

Green New Deal

8 december 2008 door Annemiek Onstenk

Niet minder dan een tweede Industriële revolutie, op ecologische leest geschoeid, is nodig om de vastgelopen wereldeconomie vlot te trekken en de klimaatcrisis te keren. Tijdens de presentatie van een bundel over Green identity in a changing Europe, dat de Brusselse vestiging van de Heinrich Böllstichting begin december 2008 uitbracht ter gelegenheid van 25 jaar Groenen in het Europees parlement, werd opgeroepen tot een Green New Deal.

Groene partijen lijken de campagne voor de Europese verkiezingen in 2009 een Obama-like elan te willen geven. Hoewel zij in Europa zelden een one issue-partij zijn, is radicale milieupolitiek wel het enige onderwerp waarop groene partijen een gemeenschappelijke visie hebben en waarmee zij zich onderscheiden van andere politieke partijen. Het idee van een Green New Deal is afkomstig van de Engelse Caroline Lucas, europarlementariër en een van de initiatiefnemers van de in 2007 opgerichte Green New Deal Group. Dat is een denktank van economen, vakbonds- en milieumensen, die een omvattende aanpak van de krediet- en klimaatcrises voorstaat. Economische en financiële hervormingen moeten samengaan met de omvorming van productieprocessen, ondersteund door (nieuwe) energie- en milieutechnieken, zo luidt de boodschap. De financiële sector dient faciliterend in plaats van sturend te zijn, en onder democratische controle te worden gebracht. Investeringen in duurzame energiebronnen en innovatie zullen ook veel nieuwe banen scheppen: green collarbanen.

Green identity in a changing Europe beschrijft hoe Groene partijen zich in veel Europese landen ontwikkelden van anti-establishment tot regeringspartijen. Hoewel een gewaardeerde en gevestigde partij, blijft het Nederlandse GroenLinks wat dit betreft achter bij zusterpartijen in Duitsland, Italië, Frankrijk, Ierland, België, Finland, Tsjechië en zelfs Letland, die – in enkele gevallen na heftige interne partijstrijd – deelnamen aan verschillende regeringscoalities. Ging er vroeger magie uit van de felle protesten tegen oorlog, nucleaire energie, kernraketten, ‘de’ markt en globalisering, partijen als de Groenen moeten nu met een veel moeilijker verhaal naar de kiezers.

Green New Deal zal geen massa’s op de been brengen, maar wel mensen, organisaties en wetenschappers inspireren. Of het de opvallend pro-Europese groene partijen wervingskracht geeft, zal de komende maanden moeten blijken.

Wittemannen

25 november 2008 door Annemiek Onstenk

Vrijdagavond 21 november bij Pauw & Witteman. Twee burgemeesters, twee horlogemakers en twee tv-persoonlijkheden rond de tafel. De burgemeesters Leers en Cohen: eerlijker en symphatieker kun je ze niet hebben. De ambachtsmannen van precisie-uurwerken bleken natuurlijk niet zomaar horlogemakers. Naast hun gewone werk maken ze pronkexemplaren van ruim drie ton. Vier maanden werk. Wie heeft er nu zoveel geld voor een uurwerk over, zelfs al krijg je er een mooie doos bij waar ook sigaren in kunnen, vraagt Paul. Russische maffia en andere rijkelui, blijkt. En als meestervervalsers die horloges nu mooi kunnen namaken en op de markt aanbieden voor zeven euro, vraagt Paul weer. Dan kan ik m’n vrouw er ook een geven, antwoordt een van de vaklui. Zo’n foute grap is tot daar aan toe. Maar het bulderend gelach van álle gasten aan tafel klinkt nog lang na. Wittemannen onder elkaar.

Ella

19 november 2008 door Annemiek Onstenk

Zaterdag 8 november bezocht ik als belangstellende buurtbewoner een bijeenkomst over vrouwelijk leiderschap. ‘Vrouwen maken het verschil’ stond er zelfbewust in de aankondiging. De middag onder de noemer De leider van de toekomst is een vrouw bleek een middag voor PvdA-vrouwen te zijn, maar onder achterlating van mijn naam (verwijsindex?) was ik welkom. ‘De toekomst is al begonnen,’ zei Mariëtte Hamer, een van de sprekers. Niet alleen de PvdA-fracties in Tweede en Eerste Kamer hebben een vrouw als voorzitter, ook de directeur van de Wiardi Beckmanstichting, de partijvoorzitter en de voorzitter van de grootste vakbond zijn vrouwen. De topvrouwen zaten in de zaal en kregen een luid applaus. Hamer ging in op eigenschappen die vrouwen zo geschikt maken voor leidinggevende functies en riep op tot solidariteit tussen vrouwen.

Achteraf gezien hadden Hamer en de aanwezige Lilianne Ploumen het oordeel over zuster Vogelaar toen al geveld, samen met Wouter Bos. Onenigheid met woningcorporaties en (PvdA-) wethouders over de investingen in de prachtwijken, een andere benadering van integratie, GeenStijl, de SS Rotterdam: ze lag verschillende keren onder vuur. Maar wordt er bij ontwikkelingsorganisaties niet net zo gemord over Koenders? En hoe zouden ministers als Donner en Hirsch Ballin het er bij GeenStijl vanaf hebben gebracht? Hoeveel kabinetten heeft Jan Peter Balkenende nodig gehad om zonder kleerscheuren door mediamomenten heen te komen? Had Bos zelf niet evengoed een imagoprobleem? Voor de kredietcrisis hoorde je weinig van hem als partijleider en minister. We zullen het nooit zeker weten, maar waarschijnlijk is hij dankzij z’n reddende werk tijdens de crisis ook zélf gered van een mogelijk roemloze regeringsdeelname.

Vogelaar is de spreeksters en aanwezige topvrouwen op 8 november als leider voorgegaan. Twintig jaar geleden werd ze als een van de eerste vrouwen voorzitter van een vakbond (onderwijsvakbond ABOP) en in de jaren negentig vice-voorzitter van de FNV. Later was ze de eerste vrouwelijke president-commissaris bij een groot concern. De regering en de PvdA-vrouwen zouden zich moeten bezinnen op de vraag waarom de kwaliteiten waarmee Vogelaar het elders zo ver kon schoppen, in deze ministeriële functie kennelijk onvoldoende tot hun recht kwamen. Als vrouwen ‘het verschil maken’, mag niet verwacht worden dat ze optreden als klonen van mannelijke leiders.