Annemiek Onstenk Journalist

tekst, redactie & research

Weblog

Drijfzand

door

De hoeveelste ‘slechte-verkiezingsuitslag-voor-de-PvdA-gevolgd-door-het-voornemen-beter-naar-de-kiezers-in-de-wijken-te-luisteren’ is het geleden verlies bij de Europese verkiezingen? De zoveelste. En hielpen die voornemens? Nee.
Natuurlijk moeten politici kiezers serieus nemen wanneer die zich bijvoorbeeld uitspreken tegen de Europese grondwet en hun standpunten soms herzien en aanpassen. Uiteraard moeten de antennes voor onlustgevoelens en maatschappelijke onvrede altijd op scherp staan. Als politici het hoofd maar niet deemoedig laten hangen naar en meedraaien met al die verschillende groepen en geluiden. De meeste kiezers willen echt niet zelf aan het roer staan. Wel willen ze worden gehoord en kunnen vertrouwen op de inzet van hun vertegenwoordigers.
Partijen als SP en PVV, die naar aanleiding van die onvrede en onlustgevoelens op de flanken oprukken, gaan in eigen gelederen bepaald niet democratisch om met geluiden van onderop. Hun interne partijorganisatie is eerder autoritair. De PVV ís niet eens een partij. De leden (het volk) luisteren naar de leider (Marijnissen, Wilders). Hoe nuttig hun vertolking van maatschappelijke woede ook kan zijn, aan hen zou ik het land niet toevertrouwen.

Middenpartijen vormen de ruggengraat van ons bestel en moeten daar body aan geven. Waar staan ze voor? Het vlees noch vis dat nu werd uitgevent leidt tot een democratie op drijfzand. Politici zouden zich niet jaar in, jaar uit voor zakkenvullers en potverteerders moeten laten uitmaken. Dat het Europees parlement maandelijks heen en weer reist tussen Brussel en Straatsburg is al heel lang een schandaal, maar is vooral de ‘schuld’ van Frankrijk. Laten de 1,5 miljoen Nederlanders die daar jaarlijks hun vakantie doorbrengen, één of twee keer een andere bestemming kiezen. Dat is effectiever dan steeds dezelfde rituele aanklacht van stal halen.

En pak de echte zakkenvullers, zoals de Italiaanse maffia, eens aan.

Vergrijzing

door

‘Blije veertigers verven hun haar,’ staat in de glossy Jan. Ik moet meteen aan Geert Wilders denken, een opgewekte en geblondeerde veertiger. Op handen gedragen door veel kiezers en genietend van zijn vrijheid van belediging. Blij omdat hij geen verantwoordelijkheid hoeft te dragen voor maatregelen tegen al het laakbaars dat hij hekelt. Leeftijd- en seksegenoten als Wouter Bos, Ton Hooijmaijers, Maarten van Poelgeest, Marco van Basten en Barack Obama, zag je binnen enkele maanden na hun aantreden als bestuurder, trainer of president al grijs worden. Verantwoordelijkheid dragen is kennelijk niet alleen maar leuk, ook zwaar. Het landsbelang vreet aan hen én aan hun haar.  Zou vergrijzing daarom zo’n thema zijn tegenwoordig? Of zijn ook zij gewoon blije veertigers, maar hebben zij hun haar grijs geverfd om zich een staatsmannelijk of wijsvaderlijk uiterlijk aan te meten?
Ondanks de naam valt de kordate Jan Marijnissen buiten de doelgroep van Jan, maar hij was als veertiger al kaal, dus speelt deze imagokwestie minder. Jan Peter Balkenende is een twijfelgeval, zijn haar is nog opvallend donker. Hij heeft als veertiger wel gerommeld met zijn kapsel omdat hij er maar niet als premier wilde uitzien, maar of hij nu met verf heeft geknoeid? Misschien iets voor een themaglossy Jan Peter ?

Homo-tentoonstelling Zeeburg

door

Wijkwethouder Fatima Elatik opende op 9 december in stadsdeelkantoor Zeeburg in Amsterdam een tentoonstelling over het homomonument, Monument van trots. Ze deed dat met een persoonlijke noot. Haar werd vroeger als Marokkaanse jongere pijnlijk duidelijk dat zij niet de norm vertegenwoordigde. Dit maakte haar gevoelig voor discriminatie, én strijdbaar. ‘Als ik niet de norm ben, is een ander dat ook niet’. Als bestuurder zet zij zich in voor diversiteit. ‘Zeeburg moet een prettige, veilige en tolerante plek voor álle mensen zijn, ongeacht ras, religie en geaardheid.’ Daar werkt het stadsdeel aan, samen met maatschappelijke en welzijnsorganisaties. Het richt zich onder meer op het onderwijs. ‘De jeugd moet opgroeien met diversiteit, ook in seksuele voorkeur.’ Elatik riep homo’s en lesbo’s op vooral zichtbaar te zijn. ‘Dan wordt homoseksualiteit ook voor jongeren steeds gewoner.’ Ahmed el Mesri, voorzitter van multiculturele vriendschapsvereniging Assadaaka in de Amsterdamse Indische buurt, sprak eveneens zijn steun uit. ‘Homoseksualiteit moet bespreekbaar worden gemaakt in gezinnen, ook in religieuze gezinnen.’
Dolly Bellefleur gaf kleur aan het geheel. Zij kondigde aan asiel te vragen in stadsdeel Zeeburg, omdat ze onlangs in háár buurt, stadsdeel Centrum, werd lastiggevallen.

Green New Deal

door

Niet minder dan een tweede Industriële revolutie, op ecologische leest geschoeid, is nodig om de vastgelopen wereldeconomie vlot te trekken en de klimaatcrisis te keren. Tijdens de presentatie van een bundel over Green identity in a changing Europe, dat de Brusselse vestiging van de Heinrich Böllstichting begin december 2008 uitbracht ter gelegenheid van 25 jaar Groenen in het Europees parlement, werd opgeroepen tot een Green New Deal.

Groene partijen lijken de campagne voor de Europese verkiezingen in 2009 een Obama-like elan te willen geven. Hoewel zij in Europa zelden een one issue-partij zijn, is radicale milieupolitiek wel het enige onderwerp waarop groene partijen een gemeenschappelijke visie hebben en waarmee zij zich onderscheiden van andere politieke partijen. Het idee van een Green New Deal is afkomstig van de Engelse Caroline Lucas, europarlementariër en een van de initiatiefnemers van de in 2007 opgerichte Green New Deal Group. Dat is een denktank van economen, vakbonds- en milieumensen, die een omvattende aanpak van de krediet- en klimaatcrises voorstaat. Economische en financiële hervormingen moeten samengaan met de omvorming van productieprocessen, ondersteund door (nieuwe) energie- en milieutechnieken, zo luidt de boodschap.  De financiële sector dient faciliterend in plaats van sturend te zijn, en onder democratische controle te worden gebracht. Investeringen in duurzame energiebronnen en innovatie zullen ook veel nieuwe banen scheppen: green collarbanen.

Green identity in a changing Europe beschrijft hoe Groene partijen zich in veel Europese landen ontwikkelden van anti-establishment tot regeringspartijen. Hoewel een gewaardeerde en gevestigde partij, blijft het Nederlandse GroenLinks wat dit betreft achter bij zusterpartijen in Duitsland, Italië, Frankrijk, Ierland, België, Finland, Tsjechië en zelfs Letland, die – in enkele gevallen na heftige interne partijstrijd – deelnamen aan verschillende regeringscoalities. Ging er vroeger magie uit van de felle protesten tegen oorlog, nucleaire energie, kernraketten, ‘de’ markt en globalisering, partijen als de Groenen moeten nu met een veel moeilijker verhaal naar de kiezers.

Green New Deal zal geen massa’s op de been brengen, maar wel mensen, organisaties en wetenschappers inspireren. Of het de opvallend pro-Europese groene partijen wervingskracht geeft, zal de komende maanden moeten blijken.

Wittemannen

door

Vrijdagavond 21 november bij Pauw & Witteman. Twee burgemeesters, twee  horlogemakers en twee tv-persoonlijkheden rond de tafel. De burgemeesters Leers en Cohen: eerlijker en symphatieker kun je ze niet hebben. De ambachtsmannen van precisie-uurwerken bleken natuurlijk niet zomaar horlogemakers. Naast hun gewone werk maken ze pronkexemplaren van ruim drie ton. Vier maanden werk. Wie heeft er nu zoveel geld voor een uurwerk over, zelfs al krijg je er een mooie doos bij waar ook sigaren in kunnen, vraagt Paul. Russische maffia en andere rijkelui, blijkt. En als meestervervalsers die horloges nu mooi kunnen namaken en op de markt aanbieden voor zeven euro, vraagt Paul weer. Dan kan ik m’n vrouw er ook een geven, antwoordt een van de vaklui. Zo’n foute grap is tot daar aan toe. Maar het bulderend gelach van álle gasten aan tafel klinkt nog lang na. Wittemannen onder elkaar.

Ella

door

Zaterdag 8 november bezocht ik als belangstellende buurtbewoner een bijeenkomst over vrouwelijk leiderschap. ‘Vrouwen maken het verschil’ stond er zelfbewust in de aankondiging. De middag onder de noemer De leider van de toekomst is een vrouw bleek een middag voor PvdA-vrouwen te zijn, maar onder achterlating van mijn naam (verwijsindex?) was ik welkom. ‘De toekomst is al begonnen,’ zei Mariëtte Hamer, een van de sprekers. Niet alleen de PvdA-fracties in Tweede en Eerste Kamer hebben een vrouw als voorzitter, ook de directeur van de Wiardi Beckmanstichting, de partijvoorzitter en de voorzitter van de grootste vakbond zijn vrouwen. De topvrouwen zaten in de zaal en kregen een luid applaus. Hamer ging in op eigenschappen die vrouwen zo geschikt maken voor leidinggevende functies en riep op tot solidariteit tussen vrouwen.

Achteraf gezien hadden Hamer en de aanwezige Lilianne Ploumen het oordeel over zuster Vogelaar toen al geveld, samen met Wouter Bos. Onenigheid met woningcorporaties en (PvdA-) wethouders over de investingen in de prachtwijken, een andere benadering van integratie, GeenStijl, de SS Rotterdam: ze lag verschillende keren onder vuur. Maar wordt er bij ontwikkelingsorganisaties niet net zo gemord over Koenders? En hoe zouden ministers als Donner en Hirsch Ballin het er bij GeenStijl vanaf hebben gebracht? Hoeveel kabinetten heeft Jan Peter Balkenende nodig gehad om zonder kleerscheuren door mediamomenten heen te komen?  Had Bos zelf niet evengoed een imagoprobleem? Voor de kredietcrisis hoorde je weinig van hem als partijleider en minister. We zullen het nooit zeker weten, maar waarschijnlijk is hij dankzij z’n reddende werk tijdens de crisis ook zélf gered van een mogelijk roemloze regeringsdeelname.

Vogelaar is de spreeksters en aanwezige topvrouwen op 8 november als leider voorgegaan. Twintig jaar geleden werd ze als een van de eerste vrouwen voorzitter van een vakbond  (onderwijsvakbond ABOP) en in de jaren negentig vice-voorzitter van de FNV. Later was ze de eerste vrouwelijke president-commissaris bij een groot concern. De regering en de PvdA-vrouwen zouden zich moeten bezinnen op de vraag waarom de kwaliteiten waarmee Vogelaar het elders zo ver kon schoppen, in deze ministeriële functie kennelijk onvoldoende tot hun recht kwamen. Als vrouwen ‘het verschil maken’, mag niet verwacht worden dat ze optreden als klonen van mannelijke leiders.