Weblog

Onderstaand het verhaal dat brugpieper Bas schreef.

Op vrijdag 15 januari mochten vier leerlingen van het OSB de burgemeester van Amsterdam, Eberhard van der Laan, interviewen.

De sfeer was gezellig. We zaten in zijn kantoor op fijne stoelen en aan een niet al te grote tafel, waardoor er niet veel afstand was tussen de burgemeester en ons interviewers.
Eberhard van der Laan is een zeer toegankelijke man. Hij probeerde de jonge interviewers op hun gemak te stellen en nam redelijk de tijd voor ons. Natuurlijk was de tijd beperkt door het drukke werkschema van de burgemeester, maar we konden best veel vragen stellen.

De vragen die ik interessant vond waren over het toerisme in de stad en Oudjaarsnacht in Keulen. We vroegen wat de burgemeester zou doen als zo’n incident in Amsterdam gebeurt. Hij had zich daar al over uitgelaten en kreeg daar veel kritiek op. De burgemeester vindt het nog steeds verbazend dat journalisten niet altijd goed naar de geïnterviewde luisteren, het antwoord een kwart slag verdraaien waardoor er iets heel anders uitkomt dan hij daadwerkelijk bedoelde. Hij denkt dat ‘Keulen’
niet snel in Amsterdam gebeurt door de mentaliteit van de Amsterdammers.
En laten we hopen dat hij hier gelijk in heeft.

Een aangrijpend stukje in het interview was de vraag over wat tot nu toe de moeilijkste kwestie was die hij als burgemeester moest doen. Het seksueel misbruik van kinderen door Robert M., zei hij. Je hebt te maken met relatief jonge kinderen en grote emotie van de ouders. En hierbij is het van groot belang dat de juiste hulp wordt ingeroepen voor ouders en kinderen. Er waren zelfs ouders die moesten verhuizen omdat zij niet meer in het huis konden wonen waar de incidenten waren gebeurd. Moet er zelf niet aan denken dat zoiets in ons gezin zou gebeuren. Volgens mij raak je dan het vertrouwen in de mensheid kwijt.

Tot slot. Ik vond het erg leuk dat ik mocht meewerken aan dit project.
De burgemeester van Amsterdam ontmoeten gebeurt je misschien maar één keer in je leven.

Bas van Daalen, 1b1

Opinionleaders poneren dat de Europese Unie als project strandt, de democratie implodeert en moreel leiderschap in Nederland ontbreekt; er zijn terroristische aanslagen, populisme en fundamentalisme, een mogelijke Brexit en een vluchtelingencrisis. Wilders’ PVV wordt misschien de grootste partij in Nederland, Marine le Pen en Donald Trump president. Dat er tegenover alle ellende, doemdenken en fatalisme een song als Happy van Pharrell Williams is en mensen selfies nemen waar alleen maar gelukkige gezichten op staan, is een wonder. Er zijn tegenwoordig zelfs geluksexpedities, geluksexperts en geluksinvesteringen, en heus een ‘gelukseconomie’. Is het gek dat er met zoveel (gevonden) geluk ook gelukszoekers naar hier komen? En trouwens, wij waren ooit zelf gelukzoekers, je weet wel, wij van die VOC-mentaliteit. Maar daar wil ik het helemaal niet over hebben.

Als regelmatig bezoeker van bijeenkomsten van en voor stadmakers, burgerinitiatieven, zorgcoöperaties en andere doe-het-zelvers, valt mij op hoeveel tomeloze Yes we can! energie zij uitstralen. Geen rokerige zaaltjes en vermoeid geklaag, maar frisse start-ups. Al dat Engels is best modieus en met een ruilwinkel of pop-up lab hebben ze echt het wiel niet uitgevonden. Maar stadmakers (waarom moet eigenlijk alleen de stad duurzame, inclusieve ruimte worden en niet het dorp?) geven het nodige tegengas aan ondergang scenario’s. Hun zelfverzekerheid en vertrouwen in de maakbaarheid van heden & toekomst, laat zien dat (verdienstelijke) ouddenkers als Tom-Jan Meeus en Bas Heijne maar één kant van het verhaal vertellen. Namelijk dat de mensen aan het stuur er vaak een puinhoop van maken, machteloze crisispolitiek bedrijven en hen dat tot wanhoop drijft.

Eettenten waar je een maaltijd krijgt voorgeschoteld van waste food dat supermarkt of groothandel anders hadden weggegooid: fantastisch. Een afhaalpunt waar je voor koffie betaalt wat je die waard vindt, is prima, omdat product en prijs volkomen van elkaar zijn losgezongen (niet alleen voor hipster caffees trouwens). Verticale moestuinen, vegetarische zonnepanelen en kasten met gratis boeken in de buurt: heel goed. Maar hoe zorgen we dat al die zogenoemde bottom-up initiatieven mainstream worden en tot systeemveranderingen leiden? Zodat we de overheid en economie niet of nauwelijks meer nodig hebben omdat we alles zelf kunnen en doen. Hernieuwbare energie gebruiken is voor velen allang het nieuwe normaal geworden, maar in Nederland wordt toch nog 94,5% van de energie op de oude vervuilende/belastende manier opgewekt. Plastic afval zamelen we apart in, maar nieuw plastic maken uit olie is nog goedkoper. Betalen naar vermogen en waarde is leuk, maar huren, medicijnkosten en vele diensten en voorzieningen worden alleen maar hoger en duurder. Airbnb en Über laten zien hoe het kan: door delen en hergebruik een alternatieve economie vormen. Beide diensten werden in korte tijd mainstream, maar al even snel business as usual in de (zwarte) markteconomie. Dat vertegenwoordigers van de gevestigde orde, zoals Herman Wijffels en Neelie Kroes, zich op latere leeftijd committeren aan transitie en transformatiedoelen, maakt evenmin zomer.

Belangrijk is bovendien dat de vruchten van initiatieven van onderop aan velen ten goede komen, niet alleen de voortrekkers ervan, de creatieve klasse. Goede voorbeelden zijn buurtmoestuinen die levert aan de plaatselijke voedselbank en Buurtgezinnen, een initiatief dat overbelaste ‘vraagouders’ matcht met vrijwillige ‘steunouders’ in de buurt.

Konden we de circulaire economie maar aan de praat krijgen en houden met de enthousiasmerende energie van doe-het-zelvers. Dan zouden veel mensen daar op overstappen. Als we geluk hebben.

De week staat voor mij in het teken van Irma/Ronnie Dessaur, alias schrijfster Andreas Burnier, dankzij de prachtige biografie door Elisabeth Lockhorn. Elke dag een uurtje lezen, ik ben nu in jaren 70. Dessaur is dan hoogleraar-directeur van het Criminologisch Instituut Nijmegen, publiceert de ene na de andere succesvolle roman en roert zich graag in schermutselingen in de vrouwenbeweging. Een volstrekt autonome en authentieke denker, die meerdere studies doet en dwarsdenkt als zij dat nodig vindt, zoals bijvoorbeeld blijkt uit haar inbreng over abortus en euthanasie. Dessaur is haar tijd in meerdere opzichten vooruit. Ze heeft in haar dies rede als hoogleraar scherpe kritiek op de ‘masculinistische’ medische ‘pseudo-neutrale wetenschap’ die stelt dat de hartslag, bloeddruk en spiermassa van vrouwen ‘afwijkend’ is, zonder die verder te bestuderen en onderzoeken. De vaststelling dat ‘we’ weinig afweten van bijvoorbeeld hartziekten van vrouwen, wordt zelfs nú nog regelmatig als nieuwe ‘ontdekking’ gepresenteerd. Zij is voorstander van een vrouwenuniversiteit, die er niet komt. Wel baant zij met dit standpunt de weg voor vrouwenstudies aan de universiteiten.
Ook met haar coming out als transgender en trotse homoseksuele vrouw, zowel in romans en in polemieken in tijdschriften in de jaren 60, loopt zij voorop. Biografe Elisabeth Lockhorn tekent op dat Andreas Burnier de grandma van de tweede feministische golf was, al zwom zij geregeld tegen de stroom in.
De combinatie van een wetenschappelijke carrière en homoseksueel schrijverschap met het ouderschap, ging haar daarentegen niet goed af. De twee jonge kinderen van professor Dessaur groeiden, schrijnend genoeg, op in pleeggezinnen. Zij was niet in de wieg gelegd als moeder, zo vond ze. De biografe laat zien dat zij met het wegdoen van haar kinderen haar eigen geschiedenis herhaalde. Ronnie Dessaur heette eigenlijk Irma en kreeg de jongensnaam ‘Ronnie van Dijk’ als joods onderduikkind van elf tot vijftien. Ze woonde op zestien onderduikadressen en zoog naar eigen zeggen voortdurend een andere identiteit op, ‘gereformeerd, hervormd, socialistisch, antroposofisch en communistisch’. Haar ouders, die de oorlog ook overleefden, kregen nog een ‘troostbaby’. Ook hij, broertje van Ronnie, werd later uit huis geplaatst; hij was toen negen jaar.
Totaal misplaatst in Andreas Burnier. Metselaar van de wereld, zoals de titel van de biografie luidt, zijn de vele verkleinwoordjes voor volwassen vrouwen. Uitgerekend in een boek over Dessaur/Burnier, die haar hele leven gelijk aan de heersende sekse wilde zijn en was, die als kind al brieste wanneer een juf tegen jongenskleuters zei dat zij hun ‘handen’ moesten wassen, en tegen de meisjeskleuters hun ‘handjes’. Elisabeth Lockhorn noemt Dessaurs vijftien jaar jongere broertje Joost van zeven jaar in het boek haar ‘jongere broer’ en de oudere zussen van Ronnie’s ouders steevast  ‘zusjes’. Ronnie zoekt contact met een neef die, zo schrijft de biografe, de ‘zoon’ is van een ‘zusje’ van de man met wie Dessaur getrouwd was. Huh? Neven die ouder lijken dan hun tantes of moeders? Dessaur/Burnier zou zelf geen ‘schoonzusjes’ naast zwagers plaatsen,  ‘nichtjes’ naast neven, laat staan een grootmoeder ‘zusje’ van oudtante noemen. De verkleutering van alleen volwassen vrouwen is een (slechte) gewoonte van veel mensen. Maar dat de uitgever/eindredactie dit potsierlijk taalgebruik niet heeft gecorrigeerd is meer dan jammer.